Planujemy już w przyszłym roku szkolnym taką samą szkołę utworzyć na bazie karoliniskiego przedszkola „Raktelis” („Kluczyk”), którym kieruje pani Łucja Wojśniewicz. To są dopiero plany, chociaż bardzo realne. Na dziś natomiast cieszymy się też z tego, co nam się udało zachować. Mam na myśli status średniej dla antokolskiej szkoły im. Joachima Lelewela (dawna „piątka”). A powiem szczerze, że zakusy na przekształcenie jej w podstawową były bardzo poważne.

- Chociaż oficjalna decyzja w tej kwestii jeszcze nie zapadła, zgoda na to jest już na wszystkich poziomach - komunikuje mi spokojnie prezes polskiej frakcji. Spokojnie, czyli bez emocji, co dziwi. Wyobrażam sobie, ile wysiłku trzeba było włożyć w skłonienie do takiej decyzji niektórych radnych. W czasie, gdy się nad tym zastanawiam, mój rozmówca dawkuje mi kolejne porcje zaskoczenia:

- W zasadzie uzgodniliśmy na wszystkich szczeblach i to, że w trakcie formowania budżetu na rok 2003 zostaną uwzględnione kwoty na remonty 11 polskich szkół i przedszkoli. Jest to wspólny projekt ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska”. Z budżetu miasta wyasygnuje się na ten cel około miliona litów, „Wspólnota” obiecuje dwa razy tyle.

- Wsparliśmy szkoły Ignacego Kraszewskiego w Nowej Wilejce i Jana Pawła w Justyniszkach, gdzie były potrzebne bieżące remonty. W ubiegłym roku w szkole Syrokomli nieco „podreperowaliśmy” podwórko, zresztą nie tylko podwórko - wylicza Tadeusz Filipowicz. Zastrzega jednocześnie, że dbając o formę, nie można zapominać o treści. - Będziemy nadal pracowali nad koncepcją rozwoju szkół polskich w Wilnie - zapewnia. - Sądzimy, że rację bytu mają tu minimum trzy polskie gimnazja. Mamy już gimnazjum imienia Adama Mickiewicza, podstawy do kolejnego stworzyliśmy w szkole imienia Jana Pawła II, trzecie, tak uważamy, powinno powstać, i w tym kierunku działamy, w „trójkącie szkół” im. Syrokomli, Wiwulskiego i Lelewela. Nie wykluczamy także możliwości utworzenia czwartego gimnazjum w Nowej Wilejce, na bazie szkoły Kraszewskiego.

- Poziom finansowania kultury jaki jest, każdy wie - odpowiada parafrazując znane powiedzonko. - Dotyczy to zresztą nie tylko kultury polskiej. My jednak, w miarę możliwości, staraliśmy się wspierać polskie zespoły artystyczne i placówki kulturalne. Finansowaliśmy obchody Dnia Dziecka w Domu Kultury Polskiej, „wykroiliśmy” jakieś pieniądze dla teatru Ireny Litwinowicz, dla zespołu „Wilenka” z „syrokomlówki”. W ubiegłych latach wsparliśmy finansowo „Wilię”, Polskie Studio Teatralne Liliji Kiejzik, „Wincuka” i niektóre inne polskie zespoły i inicjatywy kulturalne. A w tym roku udało się coś uszczknąć i dla polskiej prasy, wsparliśmy chociaż symbolicznymi dotacjami „Kurier Wileński”, „Magazyn Wileński” i „Przyjaźń”. Zamierzamy wyasygnować fundusze na tradycyjną noworoczną choinkę dla polskich dzieci w siedzibie Zarządu Miejskiego ZPL.

- Sprawa zwrotu ziemi jest o tyle złożona, że na ten proces możemy wpływać tylko pośrednio - prezes frakcji rozkłada ręce. - Służba regulacji rolnych, decyzje, dokumentacja, kontrole - to wszystko znajduje się w gestii powiatów. A że tam nie wszystko jest w porządku, o tym każdy wie. Zresztą my, Polacy, wiedzieliśmy o tym od zawsze, ale nikt nie chciał nas słuchać. Instytucje praworządności zainteresowały się tym dopiero wówczas, gdy związanymi z ziemią megaaferami zainteresowała się prasa republikańska. Jednak i teraz nie jest dobrze, praca miejskich służb regulacji rolnych została praktycznie sparaliżowana.

- Zamieścimy też ogłoszenia w naszej prasie, by w tej konferencji mogli uczestniczyć ludzie, którzy od lat bezskutecznie obijają progi urzędów. Każdy będzie mógł zadać pytanie, uzyskać informację czy obietnicę z pierwszych ust. Tym bardziej, że na podstawie znowelizowanej sejmowej ustawy i decyzji Sądu Konstytucyjnego, 19 września bieżącego roku wreszcie się ukazała rządowa uchwała zobowiązująca m. in. służby związane ze sprawami ziemi do ujawnienia w ciągu miesiąca materiałów kartograficznych, na których muszą być zaznaczone granice działek sprzed okresu nacjonalizacji, o zwrot których ubiegają się ich dawni właściciele.

- Radny, jak wiemy, nawet członek zarządu, nie jest etatowym pracownikiem samorządu. I ta społeczna praca, którą wykonuje w radzie, nie jest, oczywiście, jego podstawowym źródłem utrzymania. Spośród 51 radnych etatowymi pracownikami są tylko mer miasta i dwaj jego zastępcy. Czyli nas trudno określić mianem biurokratów.

A z biurokracją w samorządzie oczywiście walczymy. Tylko podczas obecnej kadencji zlikwidowaliśmy 135 etatów, o 53 osoby zredukowano aparat w centralnej administracji samorządowej przy alei Giedymina. Pobory kierowników i administracji kontrolowanych przez samorząd spółek i przedsiębiorstw są uzależnione wyłącznie od wyników ich gospodarczo-finansowej działalności. A mienie, z którego w wyniku przekształcenia niektórych spółek możemy zrezygnować, podlega prywatyzacji. Uzyskane w ten sposób fundusze uzupełniają kasę miasta i są wykorzystywane do jego rozwoju. - Chyba nie muszę tłumaczyć, że efektywność pracy rady samorządowej jest uzależniona od finansów, od wielkości budżetu – kontynuuje Tadeusz Filipowicz. - Niestety, chociaż od dawna o to walczymy, samorządy nie mają prawa ściągać podatków, samodzielnie formować budżetu, dysponować ziemią, majątkiem samorządowym, musimy więc zadowalać się tym, co mamy.

Stolica dzisiaj otrzymuje zaledwie 30 procent ściąganych w Wilnie podatków i dotuje ponad 30 samorządów w całej Litwie. Budżet wileńskiego samorządu na 2002 rok wyraża się kwotą około pół miliarda litów. Niby oszałamiająca kwota, ale tych pieniędzy wystarcza na zaspokojenie zaledwie połowy potrzeb miasta. I dlatego, między innymi, samorząd wkłada niemało wysiłku w to, aby do rozwoju miasta przyciągnąć inwestycje rządowe i prywatne, zarówno krajowe jak i zagraniczne. A gdzie inwestycje, tam i miejsca pracy – poczynając od budowy nowej drogi z osiedla Zameczek, która już niedługo przy Domu Prasy estakadą bezkolizyjnie włączy się do miejskiego ruchu i kończąc nowym mostem vis-á-vis ulicy Wróblewskiego.

Albo weźmy dla przykładu budowę nowej siedziby samorządowej, która czasem budzi dyskusje na temat jej celowości. Może nie wszyscy o tym wiedzą, ale nowy gmach nic nie będzie kosztował podatnika, sprzedaż obecnych mieszczących się w śródmieściu samorządowych siedzib w zupełności ten wydatek zrekompensuje. A wszyscy na tym zyskamy, gdy samorządowe „gabinety” będą ulokowane w jednym gmachu i gdy w razie potrzeby z głupim świstkiem papieru nie będziemy musieli ganiać od „Piłata do Heroda” po całej alei Giedymina i okolicach.

- Dążymy też do tego, by Wilno stało się miastem, w którym mieszka się nie tylko wygodnie, lecz i zdrowo – dodaje mój rozmówca. – Wszyscy zyskaliśmy na tym, że spółka „Vilniaus vandenys” („Wileńskie Wody”) w ubiegłym roku oddała do użytku nowe oczyszczalnie w Antowilach, przez co wilnianie piją wodę bez domieszek żelaza. Do 2004 roku przewidujemy rekonstrukcję 80 kilometrów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, planujemy też rozszerzenie tych sieci do Ginejciszek, Tarandy, Bojar i Rzeszy.

- Staraliśmy się godnie i sumiennie reprezentować mieszkańców Wilna, naszych wyborców, dążyliśmy do maksymalnej jawności pracy samorządu poprzez środki masowego przekazu - prasę, radio, telewizję – mówi Tadeusz Filipowicz. – Chcieliśmy też, by każdy wilnianin czuł się w swoim mieście gospodarzem. Między innymi, decyzją rady we wrześniu 2000 roku utworzono 27 społecznych doradczych komisji o różnych kierunkach działalności, poczynając od komisji nazewnictwa placów i ulic i kończąc komisją ds. mniejszości narodowych. Każdy mieszkaniec miasta ma prawo uczestniczyć w pracy tych komisji.

- Może nas za tę polskość ktoś i nie lubi, ale nie sposób nas nie zauważyć czy zlekceważyć – przyznaje Tadeusz Filipowicz.

- Możliwości realizowania programu zależą od szeregu uwarunkowań. Po pierwsze, ile mandatów będziemy mieli w radzie miasta po wyborach – wylicza prezes frakcji AWPL. – Po drugie, kto będzie reprezentował Polaków na liście? Mam na myśli kwalifikacje tych ludzi, ich wykształcenie, doświadczenie, chęci i możliwości działania. Przy okazji przypominam o możliwości rankingowania list wyborczych, czyli o tym, że to nie partia, a wyborca decyduje o kolejności kandydatów na liście, o tym, kto powinien czy zasłużył na to, by wejść do rady. Po trzecie, możliwość realizacji takiego czy innego programu zależy od tego, ile mandatów otrzymają inne partie, jakie, poza naszą, opcje polityczne wejdą do rady, jakie będą w niej dominowały. Dużo tych warunków, a w sumie wszystkie sprowadzają się do jednego – aktywności wyborczej. Dlatego też do tej aktywności gorąco zachęcam.

- Uczciwych, kompetentnych, doświadczonych – odpowiada bez namysłu.