Między innymi, chociaż to właśnie my mamy opracowany razem ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” program gospodarczego rozwoju Wileńszczyzny. Jest to poważny program, zakłada pozyskanie na rozwój Wileńszczyzny z europejskich funduszy strukturalnych 60 milionów euro. Kierujemy tym regionem od siedmiu lat, więc mamy doświadczenie. Dzięki konsekwencji AWPL i Związku Polaków na Litwie w celu realizacji tego programu została powołana i zarejestrowana w Ministerstwie Gospodarki Litwy Agencja Rozwoju Obszarów Wiejskich Wileńszczyzny. Do agencji należy sześć podmiotów, trzy samorządy: wileński, solecznicki i trocki (czyli radni AWPL), a także „Wspólnota Polska” i Związek Polaków na Litwie, zaś ze strony rządowej Powiat Wileński. Dzięki udziałowi AWPL w gabinecie ministrów Rolandasa Paksasa udało nam się zdobyć dla tego programu poparcie litewskiego rządu. Na marginesie wspomnę, że rząd konserwatystów ten program w ogóle negował twierdząc, że nie można stosować takiego rodzaju programów wobec zaledwie trzech z siedmiu rejonów powiatu, bo pachnie to gospodarczą autonomią. Tym niemniej w ciągu półtora roku udało nam się władze Litwy przekonać do tego programu, a w tym roku agencja ma już konkretny budżet.

Tymczasem rządzący socjaldemokraci dla tego regionu mogli zrobić o wiele więcej, niż ograniczone w kompetencjach władze samorządowe, ale nie zrobiły nic. Wręcz przeciwnie, zaaprobowali w swoim czasie pseudogospodarczy program rozwoju Litwy Wschodniej, zgodnie z którym, jak na razie, ani jednego centa nie skierowano na rozwój gospodarczy regionu, natomiast dziesiątki milionów litów rzuca się wyłącznie na budowę litewskich szkół i to w miejscowościach, gdzie nie ma takiej potrzeby. Tak więc oskarżanie AWPL o bezczynność było złośliwym odwracaniem kota ogonem, na co wyborca nie dał się nabrać.

Tak, były w Polsce pewne nieodpowiedzialne środowiska, które awansem poparły PPL, w ten sposób jakby zasiewając na gruncie wileńskim własne podziały. Z okazji powołania PPL gratulował jej jeden z polskich senatorów, w kampanię na rzecz promowania tej niby polskiej partyjki włączyły się niektóre polskie media. Przed wyborami w I programie Polskiego Radia leciały informacje nie sprzyjające AWPL, występował założyciel PPL, który jednostronnie „walił w naszą partię jak w bęben”. Uważam, że jest to niedopuszczalne ze względów etycznych, a i niezgodne z prawem. Tak więc przed wyborami panował dziwny układ – z jednej strony atakowali nas litewscy nacjonaliści i litewska nomenklatura, która w rządzeniu na Wileńszczyźnie dopatruje się własnych korzyści gospodarczych, z drugiej strony – doczekaliśmy kuksańców z Polski.

Jesteśmy regionalną partią centrum, nawiązującą do chrześcijańskich i narodowych tradycji Wileńszczyzny. Myślę, że komuś się nie podoba, iż nasza opcja polityczna cieszy się stabilnym poparciem i zaufaniem wyborców. Kłóci się to zresztą z prognozami niektórych, zarówno polskich jak i litewskich, politycznych „wizjonerów” głoszących, że partie regionalne nie mają ani racji bytu, ani przyszłości. Może to kogoś drażnić, że AWPL jest tego zaprzeczeniem, że po trzech kadencjach kierowania samorządami ludzie nadal nam ufają, podczas gdy w kraju rządy wahają się od jednej skrajności do drugiej. Nie mamy zresztą na swoim koncie żadnych gospodarczych afer czy malwersacji. W zakresie swoich pełnomocnictw walczymy o gospodarczy wzrost Wileńszczyzny, mamy duże zasługi w kwestii obrony praw polskiej społeczności. Nawet nasi polityczni przeciwnicy przyznają, co prawda z gorzkim przekąsem, że wiele zdziałaliśmy w kwestii ochrony i rozwoju polskiego szkolnictwa, kultury.

Myślę, że zarówno nasz elektorat ma już dobrze wyrobioną polityczną orientację, co bardzo cieszy, jak też duże znaczenie ma i to, że staramy się uczciwie pracować dla tego regionu, co wyborcy widzą i doceniają.

Kampanię wyborczą przeprowadziliśmy, w porównaniu z innymi partiami, za bardzo skromne pieniądze. Naszym rzeczywistym kapitałem była raczej sprawność organizacyjna Akcji Wyborczej, jak i to, że udało się pozyskać poparcie praktycznie wszystkich polskich organizacji. Wspólnie układaliśmy program, wspólnie typowaliśmy kandydatów, nad tą całą kampanią unosił się wspaniały duch jedności. Ważnym organizacyjnie momentem było i to, że próbowaliśmy bezpośrednio dotrzeć do każdego wyborcy. Złożyły się na to nie tylko zebrania, spotkania z mieszkańcami Wileńszczyzny, lecz też akcja zbiórki podpisów pod obywatelskimi poprawkami do ustaw O mniejszościach narodowych i O oświacie. Były też imprezy kulturalno-rozrywkowe, organizowane przy użyciu minimalnych funduszy, praktycznie dzięki pracy społecznej. Poza tym czuliśmy się mocni duchowo, nie ograniczaliśmy się do haseł materialistycznych, już tradycyjnie zaufaliśmy sile wyższej i przez całą kampanię odczuwaliśmy wsparcie Opatrzności. Zresztą na te wybory pracowaliśmy już od kilku lat. Bardzo wyraźnie odseparowaliśmy się od rządzącej obecnie koalicji, chociaż zapraszano nas do współpracy. I okazało się, że była to słuszna decyzja, bo w trakcie wyborów wyszło na jaw, że to rządzący socjaldemokraci stanowią dla Wileńszczyzny największe zagrożenie, że dążą oni do przejęcia tego regionu za wszelką cenę.

To jest relatywizm moralny. Gdy w 1995 roku za polską robiła Partia Chłopska, która w rejonie wileńskim uzyskała 4, w solecznickim – 3 mandaty, sam Maciejkianiec ten wynik określał mianem sromotnej porażki. A przecież 7 mandatów PCh w porównaniu z jednym, jaki zdobyła PPL, można by uznać za ogromne zwycięstwo.

Tak, rozkład na kartach wyborczych sprzyjał PPL, która z racji piątego numeru była ulokowana wyżej. Nic prostszego jak zakreślić pierwszą w kolejności partię zawierającą to magiczne słowo „polska”... Nie wykluczam, że niektórzy mniej zorientowani wyborcy tak właśnie postąpili, ale był to nieznaczny procent, który nie miał wpływu na ostateczny wynik głosowania.

Skądże... W wyniku rankingowania pospadali oni na dół listy. Tarasiewicz z drugiego miejsca stoczył się na dziewiąte, inni jeszcze niżej, w wyniku, na przykład, do rady samorządu rejonu wileńskiego weszli dwaj liberałowie Litwini. Powiem krótko - to jest obiektywna ocena postępowania liberałów i potwierdzenie, że nasz elektorat dokonuje bardzo świadomego i przemyślanego wyboru.

Na wybory prezydenckie, przed którymi nie faworyzowaliśmy żadnego z kandydatów, obraliśmy chyba też słuszną strategię. Zachowując ten dystans, nie mieliśmy szans przegrania, z góry zakładaliśmy, że zwycięzca nie będzie mógł nam zarzucić, że go nie poparliśmy lub poparliśmy jego przeciwnika.

Przekonaliśmy się, że podjęliśmy bardzo trafną decyzję. W pierwszej turze wskazaliśmy dwóch kandydatów, którzy przeszli do drugiej, zaś w drugiej zachowaliśmy stanowisko neutralne, nie narzucaliśmy swojej opinii w kwestii głosowania, bo nie chcieliśmy dzielić własnego elektoratu. Powiedzmy, młodzież nieco odmiennie ocenia sytuację polityczną niż osoby starsze czy w wieku średnim. Nieco różnią się też poglądy wyborców AWPL na niektóre kwestie polityczne w rejonach i w stolicy. Więc nie dzielenie elektoratu poprzez narzucanie mu konkretnego kandydata było dobrym posunięciem. Wyborcy zrobili swoje, a AWPL w ten sposób zapewniła dla Wileńszczyzny przychylność obu kandydatów, żadnego z nich nie zraziła.

Z Paksasem i jego Partią Liberalno-Demokratyczną ciągle utrzymujemy dobre stosunki. Jego partia poparła nas nawet podczas ubiegłorocznego wiecu w obronie polskiego szkolnictwa i ziemi. Chociaż nie byłbym szczery, gdybym przemilczał, że również współpraca z prezydentem Adamkusem dobrze nam się układała, o czym świadczy chociażby najświeższy fakt, że pogratulował on nam wygranej w wyborach samorządowych.

Wileńszczyzna wybrała Paksasa, bo zapamiętała jego przychylność wobec polskiej mniejszości. On, jako pierwszy, zawiązał z Polakami koalicję najpierw na poziomie stołecznego samorządu, potem na poziomie rządu. Udowodnił, że liczy się z nami jako z poważnym partnerem. A brak poparcia dla Adamkusa był protestem nie tyle przeciwko niemu, co przeciwko rządzącym. Adamkus jako prezydent generalnie był wobec naszej społeczności przychylny, poza sławetną ustawą O podwójnym obywatelstwie, którą wbrew naszym protestom podpisał, nie doznaliśmy od niego żadnych przykrości.

W znacznym stopniu. Nieznaczne poparcie Wileńszczyzny dla Adamkusa było wyrazem protestu wobec rządzących zarówno obecnie jak i poprzednio ekip. Fakt, że poparli go zarówno socjaldemokraci z socjalliberałami jak i konserwatyści sprawił, że Adamkusa zaczęto utożsamiać z tymi siłami politycznymi. Mieszkańcy Wileńszczyzny już zdążyli się przekonać, że niezależnie od tego, czy na Litwie rządzi prawica, czy lewica, w ich sytuacji nic się nie zmienia. Tak samo jest parcelowana ich ziemia, tak samo okraja się polskie szkolnictwo, tak samo próbuje się uszczuplić prawa polskiej mniejszości. Tak więc Adamkusa skojarzono z rządzącymi za jego kadencji ekipami i to przesądziło o jego porażce na Wileńszczyźnie.

Z całą pewnością.

Już w południe po nocy wyborczej spotkałem się z nowo wybranym prezydentem Rolandasem Paksasem, w bardzo życzliwej i rzeczowej atmosferze omówiliśmy sprawy naszej społeczności. Sądzę, że współpraca AWPL z nowym szefem państwa nie będzie się układała gorzej niż z poprzednim, że zyskamy w nim orędownika naszych polskich spraw. Oczywiście wiele będzie zależało od ekipy, jaką otoczy się prezydent, ale bądźmy optymistami.

Za pośrednictwem „Magazynu Wileńskiego” w imieniu całej organizacji chcę serdecznie podziękować zarówno wyborcom, którzy oddali na AWPL swe głosy jak też wszystkim, którzy przyczynili się do sukcesu polskiej partii. Dziękuję wydelegowanym przez AWPL członkom komisji wyborczych, obserwatorom, aktywowi ZPL i AWPL, Macierzy Szkolnej, wszystkim polskim organizacjom, członkom sztabów wyborczych, osobom znanym i nieznanym, publicznym i tym, którzy wielką robotę wykonują bez rozgłosu. Dziękuję wszystkim za ofiarny wysiłek i poświęcenie społecznej pracy kosztem wolnego czasu, za wytrwałość i wiarę w naszą wygraną. Zapewniam, iż nie będziemy żałowali sił i czasu, by sprostać Waszym oczekiwaniom i nie zawieść Waszego zaufania. Niech to wspólne zwycięstwo całej społeczności polskiej na Litwie dobrze służy naszej Ojczyźnie-Wileńszczyźnie.

Wierzę też, że ci nieliczni wyborcy oraz działacze, którzy dali się zwieść lub zostali wprowadzeni w błąd przez nieprzychylne naszej społeczności siły, wkrótce przekonają się co do szczerości naszych intencji i już podczas następnych wyborów będą z nami. Serdecznie zapraszam. Tylko w jedności nasza siła.