Na bieżąco

29 marca premier Algirdas Brazauskas w Waszyngtonie złożył dokumenty potwierdzające ratyfikację układu zawartego w 1949 roku, którego depozytariuszem są Stany Zjednoczone. Od tego momentu Litwa się stała pełnoprawnym członkiem NATO. Razem z Litwą członkami Sojuszu stały się też Łotwa, Estonia, Bułgaria, Rumunia, Słowacja i Słowenia.

Formalna uroczystość przyjęcia siedmiu nowych członków odbyła się kilka dni później w Brukseli, w centrali NATO. Przed siedzibą odegrano hymny nowo przyjętych państw i wciągnięto na maszt ich flagi.

W tym czasie również we wszystkich miastach Litwy wciągnięto litewską i natowską flagi.

„Pojęcia Litwa i NATO są już nierozłączne. Jesteśmy częścią NATO. (...) Spełniło się nasze marzenie – życie nie tylko w niepodległej, ale i bezpiecznej przestrzeni” – powiedział przewodniczący Sejmu Arturas Paulauskas podczas okolicznościowego posiedzenia parlamentarnego.

Premier Algirdas Brazauskas, występując w Sejmie, podkreślił również ekonomiczne korzyści członkostwa: „Nasze członkostwo w NATO to nie tylko gwarancja bezpieczeństwa. Z tym pośrednio bądź bezpośrednio związana jest nasza gospodarka, przychylny klimat dla inwestycji” – zaznaczył.

W ocenie amerykańskiego ambasadora w Wilnie Stephena Mulla, Litwa już udowodniła, że jest „mocnym partnerem”.

„Można na was polegać i powierzyć wam obronę wartości, na których opiera się nasze wspólne bezpieczeństwo” – powiedział ambasador.

W dniu przystąpienia do NATO, na wojskowym lotnisku w Zuokniai, pozostałości z czasów ZSRR, wylądowały cztery belgijskie myśliwce F-16, które zapewnią ochronę powietrzną trzech państw bałtyckich.

Były doradca prezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński zwrócił uwagę na korzyści wynikające dla USA z przyjęcia do NATO siedmiu nowych państw. Jego zdaniem na rozszerzeniu skorzysta także Polska.

„Rozszerzenie NATO o kolejne państwa leży w bezwzględnym interesie Ameryki. Większa Europa oznacza większy zakres stabilności i większą siłę atlantyckiego sojuszu. Większa Europa to również prawdopodobnie ściślejszy sojusznik USA. To także większy magnes skierowany na wschód, który będzie przyciągał Ukrainę, Gruzję i Białoruś w obręb wspólnoty transatlantyckiej. I z czasem będzie miał podobny wpływ na stosunki Rosji z Europą. Dlatego też pod każdym względem poszerzona Europa jest plusem dla Ameryki” – powiedział Brzeziński.

Zdaniem byłego szefa Rady Bezpieczeństwa Narodowego, przyjęcie nowych krajów do NATO jest także niezmiernie korzystne dla Polski.

„Dla Polski oznacza to większy zakres bezpieczeństwa i tworzenie bardziej udanej odskoczni dla kroków zmierzających do dalszego rozszerzenia na wschód NATO, a z czasem i Unii Europejskiej, na takie kraje jak Ukraina, Gruzja i Białoruś” – dodał prof. Brzeziński.

Rosja uznała za osoby niepożądane trzech dyplomatów z ambasady Litwy w Moskwie i nakazała im opuszczenie Federacji Rosyjskiej – poinformował rzecznik rosyjskiego MSZ, Aleksander Jakowienko. Jest to odpowiedź na analogiczny krok ze strony Litwy.

„Trzy osoby, pracownicy ambasady Litwy w Moskwie, zostały uznane za persona non grata i w ciągu dwóch dni mają opuścić terytorium Federacji Rosyjskiej” – powiedział dziennikarzom rzecznik.

W lutym Litwa wydaliła ze swojego terytorium dwóch rosyjskich dyplomatów i jednego pracownika przedstawicielstwa handlowego. Krok ten spotkał się z krytyką ze strony Rosji, która zapowiedziała kroki odwetowe.

Minister spraw zagranicznych Litwy Antanas Valionis powiedział w lutym na konferencji prasowej w Wilnie, że trójka Rosjan „próbowała wpływać na procesy prywatyzacji majątku państwowego (na Litwie) i w nielegalny sposób pozyskiwać informacje o toczącej się procedurze impeachmentu wobec prezydenta Rolandasa Paksasa”.

Francuski piosenkarz Bertrand Cantat został skazany przez sąd na osiem lat więzienia za spowodowanie śmierci swojej przyjaciółki, aktorki Marie Trintignant podczas pobytu w Wilnie.

Obrona Cantata zapowiedziała apelację. „Czekamy na kopię uzasadnienia wyroku i wtedy będziemy się wypowiadać na jego temat. Oczywiście, odwołamy się” – oświadczył mecenas Olivier Metzner.

Według niego, sąd wykazał niekonsekwencję: uznał, że Cantat nie chciał zabić swej przyjaciółki, „jednak nie poszedł do końca tym tokiem rozumowania” i wydał za wysoki wyrok.

Oskarżenie żądało dziewięciu lat więzienia, zaznaczając, że bierze pod uwagę skruchę wyrażoną przez piosenkarza i nie domaga się maksymalnej kary 15 lat pozbawienia wolności. Prokurator Vladimiras Sergiejevas dowodził, że Cantat w chwili popełnienia czynu „był w pełni świadomy i nie mógł nie zdawać sobie sprawy z ewentualnych skutków swego działania”.

Cantat, 40-letni wokalista zespołu rockowego Noir Desir, przebywa od lipca ubiegłego roku w areszcie śledczym na Łukiszkach w Wilnie, do którego trafił jako podejrzany o śmiertelne pobicie 41-letniej Marie Trintignant w hotelu w Wilnie w nocy z 26 na 27 lipca ubiegłego roku. W wyniku odniesionych obrażeń aktorka zmarła 1 sierpnia w Paryżu.

Marie Trintignant, córka znanego francuskiego aktora Jeana Louisa, kręciła w Wilnie serial dla telewizji France 2 pod tytułem „Colette”, opowiadający o życiu słynnej francuskiej pisarki. Autorką scenariusza i głównym reżyserem serialu była matka Marie, Nadine Trintignant.