„Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel”

Tegoroczna edycja konkursu na najlepszą szkołę i nauczyciela, organizowanego przez Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, była jubileuszową: już po raz dziesiąty wytypowane zostały najlepsze szkoły średnie i gimnazja, poszczególni przedmiotowcy, wśród których, obok lituanistów, polonistów, matematyków, historyków, nauczycieli języków obcych, znaleźli się tego roku również informatycy. Po raz drugi w szranki rywalizacji stanęły też podstawówki. Jubileusz konkursu spowodował, że wyraźnie więcej było gości, sponsorów i darczyńców. Wśród stałych przyjaciół, takich jak konsul generalny RP w Wilnie Stanisław Cygnarowski, Elżbieta Bober z Ministerstwa Edukacji i Sportu RP, Joanna Wójtowicz z Polonijnego Centrum Nauczycielskiego w Lublinie, Maria Żeszko z Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” , przybyli do Wilna prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz, senator RP Witold Gładkowski, wiceprzewodniczący Sejmiku województwa podlaskiego Marek Wasilewski, goście ze Stanów Zjednoczonych Ameryki reprezentujący dobrze u nas znany zarząd Komitetu Pomocy Polakom na Wschodzie z Los Angeles z Romanem Liwakiem na czele. Miło, że o uroczystości pamiętają przedstawiciele Ministerstwa Oświaty i Nauki Litwy, Departamentu Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa, ZPLu, rejonowych samorządów i wydziałów oświaty. Ta pokaźna liczba szanownych gości i sponsorów niezbicie dowodzi, że oświata polska na Litwie jest postrzegana i odbierana wielce pozytywnie, ze zrozumieniem jej roli w rozwoju polskiego społeczeństwa.

Dziesięć lat historii konkursu dają nam pełny obraz tego, jak „dorastała” oświata polska do standardów odpowiadających wymaganiom XXI wieku. Jak wielki zrobiliśmy skok w dziedzinie zdobywania wykształcenia niech świadczy taki oto fakt: w roku 1994 średnio 36,8 proc. absolwentów szkół polskich dostawało się na studia, zaś w roku 2003 liczba ta wzrosła nieomalże dwukrotnie i wyniosła 67,7 proc. Tyle średnia statystyczna. Realne wyniki poszczególnych szkół są następujące: z dziewięciu szkół średnich i gimnazjów miasta Wilna (do nich zalicza się szkoły średnie w Grzegorzewie i Solenikach) - w sześciu procent studentów sięga od 80 do 89 proc.; w rejonie solecznickim z 8 szkół takimi wynikami mogą się pochwalić dwie; w rejonie wileńskim z 18 - jedna; w rejonie trockim cztery szkoły średnie mają wyrównany wskaźnik w granicach 70-60 proc. Gwoli ścisłości należy przyznać, że tak wysoki procent pomagały nam utrzymać studia w Polsce oraz płatne studia tu, na Litwie, na które mógł sobie pozwolić zamożniejszy, a nie koniecznie – najzdolniejszy – absolwent.

Tego roku w tygodniku „Veidas” został zamieszczony ranking szkół według wskaźników tego, ile osób dostało się na studia na wymieniony jako pierwszy kierunek wśród pożądanych. Wśród 550 szkół aż trzy szkoły polskie znalazły się w pierwszej setce: szkoła średnia w Białej Wace w rejonie solecznickim oraz gimnazja im. A. Mickiewicza oraz Jana Pawła II w Wilnie. Wybrany sposób rankingowania jest dość specyficzny, z pewnością bardziej reprezentacyjny byłby taki, który uwzględniłby liczbę studiujących po zdobyciu matury. Często, jako pierwszy pożądany zawód, wymieniany jest najbardziej prestiżowy, a nie ten, do którego uczeń ma największe predyspozycje. Wyniki egzaminów więc czynią swoje korekty... Dziwi, że dostatecznie wysoko ceniony na Litwie opiniotwórczy tygodnik wybrał taki sposób rankingowania (chyba okazał się łatwiejszy do uzyskania w porównaniu ze zbieraniem danych ze wszystkich 550 szkół średnich, gimnazjów i liceów), z którego wyciąga autor niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy wnioski, iż młodzież z nielitewskich szkół Wileńszczyzny jest o wiele gorzej przygotowana do studiów niż cała reszta...

Rzeczywisty stan rzeczy jest wręcz przeciwny: praktycznie we wszystkich miejscowościach, w których są szkoły z państwowym i polskim językiem nauczania, procent wstępowania na studia w tych ostatnich jest sporo wyższy. Może tak jest dlatego, że co zamożniejsi mieszkańcy-Litwini, którzy znaleźli się w podwileńskich miejscowościach jako nowi kolonizatorzy, oddają swe dzieci do szkół wileńskich – nie chcą ryzykować i narażać swe dzieci na niski poziom nauczania w państwowych szkołach litewskich przeznaczonych dla „tubylców”. Są to smutne, ale prawdziwe fakty, które przemilczają organizatorzy rankingowania szkół średnich Litwy.

Wracając do tematu konkursu należy dodać, że był on, jak co roku, pięknym świętem dla nauczycieli zorganizowanym już nie po raz pierwszy w Domu Kultury Polskiej (pierwsze edycje odbywały się kolejno w poszczególnych szkołach). Kolejne nominacje i nagradzanie wyróżnionych przerywały artystyczne popisy zarówno uczniów, jak i zawodowych artystów, miła i dowcipna konferansjerka w wykonaniu Sabiny Giełwanowskiej i Walentego Wojniły. Przy dźwiękach fanfar i burzy oklasków na oryginalnie udekorowaną scenę wkraczały kolejne grupy wyróżnionych najlepszych nauczycieli i przedstawicieli szkół laureatów roku szkolnego 2002-2003. Oto one:

Szkoły średnie laureatki: Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie; Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie; Szkoła Średnia im. M. Balińskiego w Jaszunach; Szkoła Średnia im. J. Słowackiego w Bezdanach; Szkoła Średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie.

Wyróżnione szkoły średnie: im. Sz. Konarskiego w Wilnie; im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie; im. J. Śniadeckiego w Solecznikach; w Białej Wace w rejonie solecznickim; w Pogirach w rejonie wileńskim; im. F. Ruszczyca w rejonie wileńskim; w Rudziszkach w rejonie trockim.

Wyróżnione szkoły podstawowe: im. A. Wiwulskiego w Wilnie; w Kolonii Wileńskiej; w Płacieniszkach w rejonie wileńskim; w Rzeszy w rejonie wileńskim; w Wesołówce w rejonie wileńskim; w Taboryszkach w rejonie solecznickim; w Małych Solecznikach.

Nauczyciele poloniści: Aneta Polakiewicz (Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie), Danuta Szejnicka (Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie), Henryka Parwicka (Szkoła Średnia im. J. Śniadeckiego w Solecznikach), Irena Karpavičiene (Szkoła Średnia nr 1 w Niemenczynie).

Nauczyciele lituaniści: Henrika Mikolajuniene (Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie), Nijole Mačiuliene (Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie), Jolanta Magdušauskaite (Szkoła Średnia im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie), Angele Jundo (Szkoła Średnia im. J. Śniadeckiego w Solecznikach), Neringa Bratiškiene (Szkoła Średnia nr 1 w Niemenczynie).

Nauczyciele matematycy: Janina Podwińska (Szkoła Średnia im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie), Wanda Raczyńska (Szkoła Średnia im. M. Balińskiego w Jaszunach), Irena Kalinowa (Szkoła Średnia nr 1 w Niemenczynie), Halina Moroz (Szkoła Średnia im. J. Śniadeckiego w Solecznikach), Krystyna Kareiviene (Szkoła Średnia w Trokach).

Nauczyciele historii: Grażyna Dawlidowicz (Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie), Wiktor Łozowski (Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie), Aleksander Pieszko (Szkoła Średnia im. J. Śniadeckiego w Solecznikach).

Nauczyciele języków obcych: Danuta Slesarionok – język angielski (Szkoła Średnia im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie), Nina Sienkiewicz – język angielski i Grażyna Bartoszewicz – język niemiecki (Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie), Danuta Budorina - język francuski (Szkoła Średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie).

Nauczyciele informatyki: Henryk Sienkiewicz (Szkoła Średnia im. W. Syrokomli w Wilnie), Aleksander Żuk (Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie oraz Szkoła Średnia im. J. Śniadeckiego w Solecznikach), Alina Surudo (Szkoła Średnia w Trokach).