10 lat „Cichej Nowinki”

„Cicha Nowinka” z Ciechanowiszek – to jeden z dziesiątków zespołów śpiewaczych z Wileńszczyzny... Jeden z wielu, a jednak inny niż pozostałe. „Cicha Nowinka” nie powiela folkloru łowickiego, rzeszowskiego, krakowskiego czy kujawskiego. Zespół jest mistrzem lokalnych widowisk obrzędowych budowanych w oparciu o badania etnograficzne prowadzone na Wileńszczyźnie. Również stroje zespolanek są typowo podwileńskie – raczej spokojne, drobna kratka, paski, biały fartuszek i takaż chusta na głowie, bez obcego tym terenom blichtru, cekinów i rwących oczu kolorów. Repertuar „Cichej Nowinki” jest czerpany głównie ze wspomnień starych ludzi, którzy jeszcze pamiętają, jakie pieśni śpiewało się na Wileńszczyźnie przy okazji wicia palm czy darcia pierza, podczas pracy w polu, a też na weselach czy w wieczór wigilijny. Zespół wykonuje te piosenki z zachowaniem maniery, której wykonawczynie uczą się z nagrań. Śpiewom nieraz towarzyszy prezentacja takich czynności jak chociażby wicie palm. Na Wileńszczyźnie takie widowiska zwane są obrazkami. „Cicha Nowinka” w swoim repertuarze ma takich obrazków 11 – „Zapusty”, „Niedziela Palmowa”, „Wielkanoc”, „Oględziny”, „Swaty”, „Dożynki”, „Żołnierz wolności”, „Wesele”, „Wieczór wigilijny”, „Różne gawędy” i inne. Najstarszym i najpopularniejszym z nich jest „Skąd przychodzi palma”. I trudno się dziwić – wszak zespół powstał w zagłębiu palmiarskim.

26 czerwca br. „Cicha Nowinka” świętowała w Domu Kultury Polskiej w Wilnie 10-lecie swojego istnienia. Właśnie pod znakiem palmy wielkanocnej. Kiedyś wito je (i wije się do dzisiaj) zarówno w Ciechanowiszkach jak i we wszystkich okolicznych wsiach. Uczestniczące w zaprezentowanym przez zespół widowisku palmiarki są pośredniczkami między przeszłością a przyszłością. Przekazują tajniki starego rzemiosła podwileńskiej wsi. Takie też jest przesłanie „Cichej Nowinki” – zachować i przekazać potomnym zarówno tajniki zamierających już rzemiosł, obrzędów, a też pieśni, które dawniej towarzyszyły na wsi człowiekowi właściwie od pierwszych chwil aż do pożegnania z tym padołem (pieśni żałobne). Na repertuar zespołu składa się 150 utworów pochodzących wyłącznie z Wileńszczyzny. Jest to owoc ogromnego wysiłku kierowniczki zespołu Janiny Norkuniene, która gromadzi ten autentyczny folklor w trakcie licznych ekspedycji etnograficznych. W sumie pani Janina nagrała około 700 pieśni, którymi niegdyś ubarwiali sobie życie nasi dziadkowie (i pra-, pra, pra-) i które powoli, wraz ze starszym pokoleniem, odchodzą w zapomnienie. Kierowniczka „Cichej Nowinki” w ratowanie tej bezcennej spuścizny zaangażowała także młodzież Ciechanowiskiej Szkoły Średniej, skupioną w szkolnym zespole „Jaskółki”.

Jubileuszowy koncert w DKP upłynął też pod znakiem 5-lecia Izby Palm i Użytku Codziennego w Ciechanowiszkach, w której prezentowane są nie tylko palmy oraz ozdoby choinkowe ze słomy i suchego zielska, ale też przedmioty użytku codziennego z całej Wileńszczyzny. Kilka dni wcześniej – 23 czerwca – w holu DKP otwarto nawiązującą do dwóch wspomnianych jubileuszy wystawę fotografii „Kultura Wileńszczyzny na starym zdjęciu”. Na wystawę złożyły się reprodukcje starych zdjęć z rodzinnych albumów (również żniwo ekspedycji etnograficznych) mieszkańców Wileńszczyzny, które dzisiaj są już nie tylko ilustracją naszej codzienności, ale też historycznymi dokumentami będącymi świadectwem tego, jak żyli, pracowali, świętowali i odchodzili nasi przodkowie.

W 10-letniej działalności „Cicha Nowinka” zaznaczyła swoją obecność nie tylko na Wileńszczyźnie, ale też w Polsce. W 1998 r. zespół został zwycięzcą przeglądu programów kolędniczych, przedstawiając „Wieczór wigilijny”. Był częstym gościem na różnorodnych festiwalach folklorystycznych w Macierzy, a w 2000 r. zdobył „Złotego Jelonka” na XIV Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym w Węgorzewie.

Wstecz