Dzień Edukacji Narodowej

Tego roku Dzień Edukacji Narodowej, obchodzony w rocznicę rozpoczęcia pracy przez Komisję Edukacji Narodowej – a mijają od jej powstania właśnie 223 lata – przez polską społeczność pedagogiczną na Litwie został uczczony sfinalizowaniem dwóch pięknych inicjatyw „Polskiej Macierzy Szkolnej”: V Forum Szkół Polskich oraz konkursu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel”, mającego od lat czterech dwa wektory oceny – szkoły podstawowe i szkoły średnie.

Jak ważną rolę w życiu społeczności polskiej na Litwie zajmuje oświata i na ile poważnie traktowana jest „Polska Macierz Szkolna” jako partner w koordynowaniu i organizowaniu życia nauczycielstwa szkół polskich na Litwie, świadczą tytuły i pozycje gości i sponsorów święta: minister oświaty i nauki RL Roma Žakaitiene, poseł na Sejm RL Waldemar Tomaszewski, poseł na Sejm RP Wiesław Woda i zastępca kierownika Kancelarii Senatu RP Romuald Lanczkowski, Senat RP, Zarząd Krajowy Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Ambasada RP i Konsulat Generalny RP w Wilnie, ZPL, Departament Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa przy rządzie Litwy i wielu, wielu innych wiernych i oddanych przyjaciół, pamiętających i wspierających nasze „szkolne” poczynania. Niezmiernie cieszy fakt, że o szkołach i pedagogach pamiętają Akcja Wyborcza Polaków na Litwie, Związek Polaków na Litwie, a także miejscowe władze: merowie, kierownicy wydziałów oświaty rejonów wileńskiego, solecznickiego i trockiego również uhonorowali swoich najlepszych pedagogów. Szkoda, że wydział oświaty miasta Wilna i merostwo nie zechciały pogratulować pracownikom swych najlepszych szkół polskich, które mają naprawdę imponujące sukcesy.

W ramach obchodów Dnia Edukacji Narodowej ośmiu nauczycieli z Wileńszczyzny zostało uhonorowanych Medalem Komisji Edukacji Narodowej RP, które wręczyła im przedstawiciel MEN-u pani Elżbieta Bober oraz Konsul Generalny RP w Wilnie Stanisław Cygnarowski.

V Forum Szkół Polskich na Litwie niczym klamrą objęło inicjatywę, która pozwoliła w ciągu kolejnych lat zaprezentować dorobek szkół średnich i gimnazjów, podstawowych i początkowych oraz przedszkoli. Tego roku szkoły prezentowały – tradycyjnie na stoiskach rozmieszczonych w holu Domu Kultury Polskiej – różnorodne sfery swej pozalekcyjnej działalności. Chociaż w V Forum wzięło udział mniej uczestników niż w latach poprzednich – mogliśmy obejrzeć 25 stoisk: barwne i pomysłowe świadczyły o zaangażowaniu zarówno uczniów jak i ich wychowawców. Wszyscy uczestnicy zostali uhonorowani dyplomami i nagrodami. Było wśród nich osiem placówek z Wilna, dziewięć z rejonu wileńskiego, cztery z solecznickiego, trzy z rejonu trockiego oraz jedna ze święciańskiego.

Podsumowanie XII edycji konkursu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel” tego roku było nietypowe, ponieważ obejmowało wyniki z lat szkolnych 2004-2005 oraz 2005-2006. Organizatorzy w ten sposób chcieli zmienić czas ogłaszania wyników z ubiegłego na bieżący rok.

W konkursie na najlepszą polską szkołę podstawową na Litwie w latach 2004-2005 oraz 2005-2006 wyróżnione zostały: szkoła w Kolonii Wileńskiej, Wilno (dyrektor Teresa Klimašauskiene); szkoła w Jerozolimce, Wilno (dyrektor Linas Vasarevičius); szkoła w Podborzu, rejon solecznicki (dyrektor Halina Molis); szkoła w Małych Solecznikach (dyrektor Danuta Butko); szkoła w Jałówce, rejon wileński (dyrektor Zbigniew Czech); szkoła w Suderwi, rejon wileński (dyrektor Teresa Młyńska); szkoła w Kienie, rejon wileński (dyrektor Eleonora Koleśnik); szkoła w Płocieniszkach, rejon wileński (dyrektor Bogdan Monkiewicz).

Uczniowie z tych podstawówek praktycznie w 100 proc. kontynuują naukę w szkołach średnich. Jak wynika z przedstawionej przez „Macierz Szkolną” statystyki, ponad 90 proc. absolwentów szkół podstawowych kieruje swe kroki do szkoły średniej i ponad 80 proc. ją pomyślnie kończy zdobywając upragnione świadectwo dojrzałości. Miłą niespodzianką dla nauczycieli wyróżnionych podstawówek było to, że po raz pierwszy również zostali uhonorowani: matematycy Anna Butkiewicz z Jerozolimki i Lidia Wojtkiewicz z Kolonii Wileńskiej; lituanistka Vita Burzdżiuviene z Suderwy; nauczycielki klas początkowych: Irena Michałowska z Małych Solecznik, Bożena Stankiewicz z Kieny, Regina Waszkiewicz z Płocieniszek; nauczycielka religii Janina Mozol z Jałówki oraz nauczyciel wychowania fizycznego Stefan Wasilewski z Podborza.

W Roku Języka Polskiego szczególnie cieszą nagrody dla polonistów. Zaszczytu wyróżnienia dostąpiły polonistki: Wanda Andruszaniec (Szkoła Średnia im. J. I. Kraszewskiego), Anna Jasińska (Gimnazjum im. Jana Pawła II) – Wilno, Ludmiła Siekacka (Gimnazjum im. A. Mickiewicza), Edyta Klimaszewska – Szkoła Średnia im. J. Słowackiego w Bezdanach oraz Aldona Sudenis – Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie – rejon wileński.

Wśród odznaczonych nauczycieli języka państwowego – litewskiego znalazły się wilnianki: Elvina Kuginiene (Szkoła Średnia im. Sz. Konarskiego), Henrika Mikolajuniene (Gimnazjum im. A. Mickiewicza), Vilma Tamošaitiene (Gimnazjum im. Jana Pawła II), Laima Šatiene (Szkoła Średnia im. J. I. Kraszewskiego); Veronika Karkiene ze Szkoły Średniej im. St. Moniuszki w Kowalczukach i Jolanta Stefanoviene ze Szkoły Średniej w Mickunach.

Za najlepsze matematyczki zostały uznane w tegorocznej edycji same panie. Są to nauczycielki z gimnazjów wileńskich im. Jana Pawła II oraz im. A. Mickiewicza: Anna Wankiewicz i Łucja Noniewicz; Halina Moroz z Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Solecznikach oraz szkół średnich: Janina Bujko im. M. Balińskiego w Jaszunach, Wioleta Kierbed im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie, Halina Zimińska im. J. Lelewela w Wilnie oraz Teresa Szustickaja z Trok.

Z kolei wśród najlepszych historyków była zaledwie jedna przedstawicielka płci pięknej Beata Kowalewska ze Szkoły Średniej im. Sz. Konarskiego w Wilnie. Pozostali wyróżnieni wilnianie to: Wiktor Łozowski – Gimnazjum im. Jana Pawła II, Czesław Malewski – Gimnazjum im. A. Mickiewicza oraz Jerzy Perwejnis ze Szkoły Średniej im. Wł. Syrokomli. Do grona najlepszych historyków wszedł wieloletni dyrektor Szkoły Średniej w Mickunach Bernard Awłosewicz i młody historyk Aleksander Pieszko z Gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach.

Największą grupę odznaczonych stanowili nauczyciele w nominacji „różne przedmioty”. W tej grupie znalazły się anglistki: Walentyna Ganiewicz ze Szkoły Średniej im. Wł. Syrokomli, Daiva Bernatavičiene ze Szkoły Średniej w Trokach oraz Rozalia Visockiene ze Szkoły Średniej im. M. Balińskiego w Jaszunach. Zaszczytnego tytułu dostąpiły dwie germanistki: Teresa Karinauskiene (Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli) oraz Romualda Kołosowska (Szkoła Średnia im. St. Moniuszki w Kowalczukach). Wyróżnione zostały również panie od języka rosyjskiego: Stanisława Kaczanowska z Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie i Leokadia Kurylonok ze Szkoły Średniej im. H. Sienkiewicza w Landwarowie. Z tej samej szkoły została też uhonorowana pani Janina Degutiene od języka francuskiego. Wśród uhonorowanych geografów znalazły się Janina Biełanowa ze Szkoły Średniej nr 1 w Podbrodziu oraz Teresa Brazewicz ze Szkoły Średniej im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie (nagrodzona przez ZPL, jako najlepsza prezes szkolnego koła).

W XII edycji konkursu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel” zostało wyróżnionych sześć szkół średnich – dwie z Wilna: szkoła im. Wł. Syrokomli (dyrektor Danuta Siliene), szkoła im. J. I. Kraszewskiego (dyrektor Helena Juchniewicz); z rejonu wileńskiego: szkoła im. F. Ruszczyca w Rudominie (dyrektor Edyta Tamosziunaite); z rejonu solecznickiego: szkoła w Białej Wace im. E. Orzeszkowej (dyrektor Mirosława Szostak); rejonu trockiego: szkoła w Rudziszkach (dyrektor Jonas Liesys) oraz z rejonu święciańskiego: szkoła nr 1 w Podbrodziu (dyrektor Natalia Alinauskiene).

Szkoły wileńskie legitymują się przekroczeniem progu 80 proc. absolwentów na studiach wyższych. Szkoła w Rudominie dla ponad 73 proc. wychowanków otworzyła drogę na studia, rudziska szkoła – ponad 61 proc., zaś szkoła z Białej Waki – ponad 58 proc., z Podbrodzia – 60 proc. Jest to średnia dwóch ubiegłych lat. Szkoły te w zasadzie mają stabilny wskaźnik wyników i należą do ścisłej czołówki.

Tego roku w konkursie znalazło się jeszcze jedno novum: zostały wyróżnione placówki, które poczyniły wyraźny postęp. Są to: Szkoła Średnia im. St. Moniuszki w Kowalczukach (dyrektor Zygmunt Jaświn), Szkoła Średnia im. św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu (dyrektor Zbigniew Maciejewski) – obie w rejonie wileńskim oraz Szkoła Średnia w Dziewieniszkach w rejonie solecznickim (dyrektor Danuta Anichowska). W szkołach tych praktycznie dwukrotnie w roku 2005-2006 zwiększyła się liczba absolwentów, którym się udało dostać na studia. Np. szkoła w Niemieżu w roku szkolnym 2004-2005 miała 54,2 proc. zaś po roku już 80 proc. wychowanków na wyższych uczelniach; szkoła w Kowalczukach odpowiednio 37,6 proc. i 78,2; w Dziewieniszkach – 37,5 i 70 proc. Trudno sądzić, czy wybitnie zdolni uczniowie opuścili tego roku szkołę, czy wzmocniono nauczanie maturzystów, poprawiono pracę orientacji zawodowej, jednak wyniki są naprawdę imponujące. Wypada życzyć innym „stale nienadążającym” takich sukcesów.

Kiedy mówimy o sukcesach, tych „przypadkowych” czy też „stałych”, należy odnotować, że w ciągu dwunastu lat istnienia konkursu w ścisłej czołówce zawsze się znajdowały gimnazja im. Jana Pawła II, im. A. Mickiewicza w Wilnie oraz im. J. Śniadeckiego w Solecznikach, a także Szkoła Średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie. Wręczając nagrodę dla gimnazjum solecznickiego poseł na Sejm RL, prezes AWPL Waldemar Tomaszewski krótko stwierdził: sukces tego gimnazjum, to zwycięstwo ducha nad materią. Można by to powtórzyć o całej ósemce tegorocznych laureatów konkursu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel”. Wspólna sprawa: troska o przyszłość naszych dzieci daje owoce. Tegoroczni laureaci to: Gimnazjum im. A. Mickiewicza (dyrektor Czesław Dawidowicz) i Gimnazjum im. Jana Pawła II (dyrektor Adam Błaszkiewicz) w Wilnie (odpowiednio 89,9 i 89,5 proc. tegorocznych absolwentów na studiach); Szkoła Średnia w Mickunach (dyrektor Bernard Awłosewicz) i Gimnazjum w Pogirach (dyrektor Aušra Mažoniene) (średnia dwóch lat odpowiednio 74,7 i 76,1 proc.); Gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach (dyrektor Stefan Dudojć) i Szkoła Średnia im. M. Balińskiego w Jaszunach (dyrektor Kazimierz Karpicz) (średnia dwóch lat odpowiednio 72,75 i 67,85); Szkoła Średnia w Trokach (dyrektor Marian Kuzborski) i Szkoła Średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie (dyrektor Franciszek Żeromski) (średnia dwóch lat odpowiednio 67,05 i 67,3). Są to imponujące wyniki. Tym bardziej cieszą tegoroczne sukcesy naszych szkół, że już nie tylko, rzec można, elitarne wileńskie gimnazja, ale też szkoły średnie i gimnazja w małych miasteczkach są w ścisłej czołówce. Jeden z dyrektorów, spytany o receptę na sukces, zażartował: najlepsi rodzice przyprowadzili do najlepszej szkoły najlepsze dzieci i stąd takie wyniki. Cóż, bądźmy „najlepsi”. A wszystkim, którzy codzienną pracą czynią nas takimi, powiedzmy szczere „dziękuję”. Pokłońmy się swym Nauczycielom.