Dzień 11 listopada 1918 roku był przełomowym momentem w dziejach Polski. Po trzech rozbiorach, wielu dziesięcioleciach niewoli i licznych wolnościowych zrywach, zostało ogłoszone odrodzenie Niepodległego Państwa Polskiego.

Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski, przez ustrój zbudowany na porządku i sprawiedliwości. (…) Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i braterskiego poparcia Polskiej Rzeczypospolitej Odrodzonej i Niepodległej – napisał wówczas Marszałek Józef Piłsudski w depeszy do przywódców czołowych państw świata.

Święto narodowe 11 listopada ustanowiono w Polsce dopiero w 1937 roku, prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości. Niestety, do wybuchu II wojny światowej święto obchodzono zaledwie dwa razy. Potem była hitlerowska okupacja, a po niej rządy komunistyczne. Władze PRL świętem państwowym uczyniły dzień 22 lipca, datę podpisania Manifestu Lipcowego. Obchody Narodowego Święta Niepodległości 11 listopada przywrócono dopiero 21 lutego 1989 roku (jeszcze w PRL), podczas obrad okrągłego stołu. Odtąd najważniejsze polskie święto narodowe jest obchodzone co roku nie tylko w Polsce, ale wszędzie tam, gdzie mieszkają Polacy, w tym również na Litwie.

W Wilnie już od kilkunastu lat inauguracja uroczystości Święta Niepodległości odbywa się na cmentarzu Rossa, gdzie w grobie Matki spoczywa Serce Marszałka Józefa Piłsudskiego. W tym roku na uroczystości przybyło około tysiąca osób.

Tradycyjnie w południe przy płycie Marszałka, przy której wartę honorową pełnili kombatanci Armii Krajowej i harcerze, kwiaty złożyli przedstawiciele polskich placówek dyplomatycznych na Litwie, polskich organizacji społecznych, placówek oświatowo-kulturalnych, uczniowie polskich szkół.

Udział w wileńskich uroczystościach wzięła też przebywająca na Litwie delegacja polskich parlamentarzystów z wicemarszałkiem Jarosławem Kalinowskim na czele.

„Marzeniem Marszałka było, by te dwa bliskie sobie narody – naród polski i naród litewski – były połączone silnymi więzami sojuszu wojskowego, politycznego, gospodarczego i społecznego. Dziś możemy w tym miejscu powiedzieć, że te marzenia wielkiego człowieka, wielkiego syna polskiego narodu zostały spełnione” – powiedział ambasador Polski na Litwie Janusz Skolimowski.

Wicemarszałek Jarosław Kalinowski zaznaczył, że 11 listopada dla każdego Polaka jest dniem szczególnym.

„Po raz pierwszy mam szczęście złożyć hołd Sercu Józefa Piłsudskiego, ojca naszej suwerenności, naszej wolności. Ojczyzna to ziemia i groby. Ten grób jest miejscem szczególnym nie tylko dla Polaków mieszkających na Litwie, ale dla wszystkich Polaków” – powiedział wicemarszałek Kalinowski.

Uroczystości na Rossie zakończyła liturgia słowa i modlitwa za Ojczyznę.

Po raz dwunasty odbyła się też harcerska Sztafeta Niepodległości. Wzięło w niej udział ponad 150 harcerzy z Wileńszczyzny i Polski. Biegacze wystartowali z odległego o 67 km od Wilna Zułowa, gdzie urodził się Józef Piłsudski. Bieg zakończyli u grobu, w którym złożone jest Serce Marszałka.

Uroczystości z okazji Święta Niepodległości Polski odbyły się też we wszystkich miejscowościach Litwy, gdzie działają struktury ZPL i w polskich szkołach na Wileńszczyźnie.

W przeddzień Święta Niepodległości na scenie Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbył się uroczysty koncert upamiętniający tę jakże ważną dla Polaków datę. Przy wypełnionej po brzegi sali swe taneczne, wokalne i aktorskie talenty zaprezentowały najlepsze polskie zespoły na Litwie – „Wilia” pod kierownictwem Renaty Brasel i Zbigniewa Makowskiego oraz „Zgoda” pod kierownictwem Henryka Kasperowicza i Iwony Bujnowskiej, zespół „Solczanie” pod kierownictwem Renaty Brasel, Polskie Studio Teatralne w Wilnie pod kierownictwem Lilii Kiejzik, a także Koło Wileńskiego Oddziału Miejskiego ZPL „Polski klub sztuki teatralnej” pod kierownictwem Marka Pszczołowskiego i Edwarda Kiejzika.

Główna organizatorka imprezy – Lilia Kiejzik, kierowniczka Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie, podziękowała również za pomoc w przygotowaniu święta Studiu plastycznemu „Kolor” pod kierownictwem Roberta Bluja, a także prezesowi Związku Polaków na Litwie Michałowi Mackiewiczowi oraz prezesowi Wileńskiego Oddziału Miejskiego ZPL Alicji Pietrowicz za finansowe wsparcie w przygotowaniu uroczystości.

Koncert rozpoczął się krótkim wprowadzeniem w historyczny kontekst święta. Przypomniano tragiczny okres rozbiorów i 123 lat nieistnienia Państwa Polskiego na mapie Europy. Przypomniano także heroiczną walkę o wolność, kolejne powstania i zrywy niepodległościowe, także tych wszystkich, którzy poświęcili największy dar – swoje życie walce o niepodległość ukochanej Ojczyzny. „Po 123 latach niewoli, Polska zmartwychwstała. Było to możliwe tylko dlatego, że choć nie było państwa, byli Polacy! Polska powstała tylko dlatego, że miała takich synów i takie córki – żyjących ideą wolności” – mówił prezes ZPL Michał Mackiewicz.

Występy artystów przeplatane były wyświetlanymi na dużym ekranie zdjęciami Marszałka Piłsudskiego oraz emisją jego wystąpienia radiowego. „Nie zapominajmy, że to właśnie tu urodził się wielki Wódz, który poprowadził naród do niepodległości, któremu udało się zjednoczyć wszystkich Polaków” – mówił prezes, po czym dodał: „Chciałbym przy okazji tego święta podziękować także wam, za to, że bezinteresownie, z własnej woli poświęcacie swój czas, swoje życie dla polskości i robicie takie wzruszające koncerty, jak ten dzisiejszy”.

Koncert zakończył się wspólnym odśpiewaniem „Roty”.