XIII edycja konkursu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel”

Słowa te, wypowiedziane podczas inauguracji XIII edycji konkursu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel”, mogą być mottem dziejów kilkudziesięciu lat oświaty polskiej na Litwie, na Wileńszczyźnie. Po II wojnie światowej, kiedy to nowy ład ustanawiali w Europie zwycięzcy: przesuwano granice, przemieszczano narody niczym figury na szachownicy, polska ludność na byłych Kresach Rzeczpospolitej znalazła się w wyjątkowej sytuacji: na swoim, ale jakby nie u siebie. Nowe państwo, nowe władze, nowy status… Wielu opuściło te tereny, wielu wywieziono… Ci, co zostali, też poszli różnymi drogami: jedni starali się jak najszybciej wtopić w masę narodu sowieckiego, inni – wcale nie mniejszość – stanęli do walki o przetrwanie, a raczej o trwanie – przy języku, wierze, tradycji. Udało się im, nam trwać dzięki wierze i szkolnictwu. Kościół i szkoła – to były dwa filary. W szkole, oczywiście, byli nauczyciele. To oni, w tamtych trudnych powojennych latach, pomimo szykan i skomunizowania oświaty, wychowani przez swych Nauczycieli pomagali nie zdradzić, nie zapomnieć, nie odstąpić. I na uroczyście już od kilku lat obchodzonym przez Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie Święcie Edukacji Narodowej, które przypada 12 października, właśnie ich, weteranów uhonorowano jako pierwszych.

Irena Weronika Żejmo – wieloletnia polonistka obecnego Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie; Maria Arońska – nauczycielka historii, legitymująca się 45-letnim stażem pracy nauczycielskiej (m. in. w Wileńskiej Szkole Średniej im. Sz. Konarskiego) – autorka pierwszego programu nauczania fakultatywnego historii Polski; Jadwiga Tomaszewska – polonistka z Płocieniskiej Szkoły Podstawowej, niedawno obchodziła 50-lecie pracy pedagogicznej; Teresa Giniewicz – polonistka, wieloletnia dyrektor Miednickiej Szkoły Średniej im. św. Kazimierza; Zofia Więckiewicz – niestrudzona nauczycielka muzyki w szkole muzycznej w Ejszyszkach; Janina Wasilewska – nauczycielka szkoły początkowej w Milkiańcach, będącej filią Dziewieniskiej Szkoły Średniej; Alina Kamilewicz – polonistka z Połukniańskiej Szkoły Średniej, aktywna działaczka społeczna. Te oddane pracy, dzielne kobiety uhonorował konsul generalny RP w Wilnie Stanisław Cygnarowski.

Głośnymi oklaskami zebrani powitali słowa prowadzących – Anny Adamowicz oraz Stanisława Michalkiewicza (ich serdeczność i dowcip nadały imprezie rodzinnego ciepła) – o tym, że tego roku po raz pierwszy Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” przyznało honorowe odznaczenia dla nauczycieli z Wileńszczyzny. Sekretarz Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Maria Piotrowicz gratulując nagrodzonym przeczytała wielce symboliczne słowa wyryte na wręczanych medalach: „Niech w Was Ojczyzny pamięć nie ustaje”… Uhonorowane zostały: Danuta Tuniewicz – polonistka szkoły średniej w Rudziszkach, aktywna działaczka „Macierzy Szkolnej”, ZPL i AWPL, o 28 latach stażu pracy pedagogicznej; Swietłana Bogdanowa – nauczycielka plastyki w Gimnazjum im. A. Mickiewicza (staż pracy 31 lat), jej uczniowie są laureatami licznych konkursów i pomyślnie wstępują do tak prestiżowej uczelni jak Akademia Sztuk Pięknych; Irena Babicz – polonistka ze szkoły podstawowej w Kiwiszkach, staż pracy 40 lat, osoba zasłużona dla powstania i zachowania szkoły polskiej w tej miejscowości, aktywna działaczka „Macierzy Szkolnej” i ZPL; Halina Antropik – dyrektor przedszkola „Promyczek” w Ejszyszkach, założycielka tej placówki, swą pracą przyczyniła się do przygotowania narybku dla miejscowej szkoły. A kiedy pani sekretarz przystąpiła do wręczania dyplomów Stowarzyszenia i obok zapowiadanych nazwisk padały słowa o stażu pracy nagradzanych: 36, 40 lat, a przed zebranych wychodziły całkiem nie sędziwe panie, prowadzący żartowali, iż pracę widocznie rozpoczynały „od dzieciństwa”. Zostało nagrodzonych jedenaście osób. Nauczycielki klas początkowych: Stanisława Mojsiewicz z Landwarowa (staż pracy 40 lat), Jadwiga Stankiewicz ze Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II oraz Irena Kogarko ze Szkoły Średniej im. J. I. Kraszewskiego, kierownik zespołu „Lśniące kropelki”, pionier stosowania w pracy metody gier i zabaw oraz Irena Staszewska ze szkoły w Wilkańcach – filii Ejszyskiego Gimnazjum. Wśród obdarowanych dyplomami znalazła się też dyrektor szkoły średniej w Butrymańcach Teresa Sawiel (staż pracy 23 lata) i wicedyrektor szkoły podstawowej w Wesołówce Czesława Szablińska oraz Danuta Sinkiewicz z Sużan (staż pracy 34 lata). Dyplomy otrzymały też Danuta Jepifanowa – nauczycielka plastyki z Trok, nauczycielka historii z Podbrodzia Teresa Kuźmicka, Leokadia Malewska – nauczycielka fizyki z Mickun, której staż pracy sięga 36 lat, oraz nauczyciel matematyki ze szkoły podstawowej w Borskunach – Marian Siemaszko (staż pracy 40 lat).

Po raz pierwszy tak licznie tego roku zostały odznaczone nauczycielki klas początkowych oraz przedszkoli. Nie zabrakło ich również wśród tych, kogo dyplomami wyróżnił prezes „Macierzy Szkolnej” Józef Kwiatkowski: A były to: Halina Korejwo (przedszkole w Białej Wace w rejonie solecznickim), Irena Grudnistaja (przedszkole „Bajka” w Solecznikach), Alina Judycka (Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Wilnie), Marzena Grydź (szkoła-przedszkole „Źródełko” w Wilnie), Krystyna Juckiewicz (przedszkole „Kluczyk” w Wilnie), Ludmiła Semenkowa (przedszkole „Šilas” w Landwarowie), Walentyna Komarowska (przedszkole w Niemenczynie), Iwona Matwejko (przedszkole w Anowilu), Iwona Wojnicz (szkoła-przedszkole w Rudowsiach), Krystyna Nowikowa (szkoła początkowa „Žaliakalnis” w Wilnie).

Na Święcie Edukacji Narodowej nie zabrakło dostojnych gości, którzy przez to demonstrowali szacunek wobec nauczycieli, ich szlachetnej, choć jakże często nieadekwatnie ocenianej i opłacanej pracy. Posłowie na Sejm, wysocy urzędnicy instytucji rządowych, przedstawiciele organizacji społecznych, Ambasady i Konsulatu RP, samorządów podwileńskich i Wilna, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” byli z pedagogami na sali. Zresztą, nie tylko byli, lecz też aktywnie uczestniczyli w uroczystości – jako fundatorzy nagród, dyplomów, premii. A że podczas tegorocznego święta wyróżniono rekordową liczbę nauczycieli, więc sponsorom za ich hojność też się brawa należą. Podziękować wypada również młodzieży z Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie (kier. Lilija Kiejzik) oraz wspaniałemu zespołowi „Sto Uśmiechów” (kier. Marzena Grydź) za wzruszające strofy i piękne tańce.

Tradycyjnie już po raz trzynasty zostały ogłoszone szkoły-laureatki XIII edycji konkursu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel”. Tego roku bezspornie najlepiej wypadła Wileńska Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli – ze 131 jej absolwentów aż 124 podjęło studia na wyższych uczelniach, czyli 94,6 proc. (dyrektor Danute Siliene). Laureatem z rejonu wileńskiego zostało Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie (z 64 absolwentów 54 podjęło studia, czyli 84,4 proc.) – dyrektor Tadeusz Grygorowicz. Z rejonu święciańskiego liderem została szkoła średnia w Podbrodziu (85 proc. absolwentów na studiach, dyrektor Natalia Alinauskiene). W rejonie solecznickim palmę pierwszeństwa ponownie dzierży Gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach (75 proc., dyrektor Stefan Dudojć), a w rejonie trockim prym w ubiegłym roku szkolnym wiodła „kuźnia wiedzy” w Połukni (81,2 proc., dyrektor Jan Zacharzewski). Jak zaznaczył w swym wystąpieniu prezes „Macierzy Szkolnej”, procent wstępowania absolwentów polskich placówek oświatowych na Litwie tego roku wzrósł w porównaniu do lat poprzednich (w 2005 r. wynosił on 64,6 proc., zaś w 2006 – 68,3 proc.) i osiągnął w skali kraju 75,9.

Ciesząc się z tego osiągnięcia, nie musimy spocząć na laurach. Wiadomo bowiem, że przy obecnym systemie rekrutacji na studia (w tym też płatne) dostają się nawet słabsi uczniowie. Jednak raduje fakt, że zaszła zmiana w mentalności rodaków – ze zdobywaniem wykształcenia, dyplomu ludzie wiążą swoją przyszłość. Oby nam kierunek myślenia się nie zmienił. Bo z kolei przy podsumowaniu po raz piąty wyników pracy szkół podstawowych dała się zauważyć niedobra tendencja – tylko połowa byłych uczniów podstawówek kontynuuje naukę w klasie jedenastej. I niech to będzie temat, skłaniający do zastanowienia zarówno nauczycieli i administrację szkół, jak też organizacje społeczne.

Wśród szkół wyróżnionych za sukcesy w nauce znalazło się 12 placówek: 4 – z rejonu wileńskiego, 2 – z solecznickiego, 2 – z trockiego i 4 – z Wilna. Dla nich też były oklaski i prezenty.

Świętujący tego roku mały jubileusz konkurs na najlepszą polską szkołę podstawową za wyniki w roku szkolnym 2005-2006 oraz 2006-2007 wyłonił ósemkę najlepszych w V edycji. Miano najlepszych, brawa i nagrody zbierały podstawówki: z Kolonii Wileńskiej, im. A. Wiwulskiego, z Lipówki (obie w stolicy); z Podborza i Małych Solecznik w rejonie solecznickim oraz Suderwy, Mościszek i Rzeszy w rejonie wileńskim.

W konkursie na najlepszego nauczyciela tego roku wyróżniono 6 polonistek, 6 nauczycieli języka litewskiego, 7 nauczycielek matematyki, 5 nauczycieli fizyki i informatyki oraz 5 historii, a także 8 nauczycielek języków obcych. Nagrody i serdeczne słowa – to była wraz z kwiatami podzięka za ich cierpliwe formowanie bagażów wiedzy oraz osobowości uczniów.

Uroczystą imprezę z okazji Dnia Edukacji Narodowej uwieńczyło wielkie biesiadowanie, bo przecież spotkali się koledzy, ludzie zjednani jedną pasją i celem – wychowaniem godnych obywateli tej ziemi – pomnych mowy, tradycji, korzeni…