Sfinalizowano konkurs, poświęcony 140. rocznicy urodzin Marszałka Józefa Piłsudskiego

Nabierający rumieńców Anno Domini 2008 jest szczególny w historycznym kalendarzu Polski. 11 listopada minie jakże okrągłych 90 lat, odkąd po 123 latach niewoli wybiła się ona na Niepodległość i wróciła na mapy Europy. Rok ubiegły też jednak stanowił doskonałą okazję, by przywołać pamięć o tych dniach „krwi i chwały” i o tych, kto tę Niepodległość wykuwał. 5 grudnia minęła bowiem 140. rocznica urodzin Marszałka Józefa Piłsudskiego, wybitnego Wodza i Męża stanu.

Właśnie dla uczczenia tego jubileuszu Związek Polaków na Litwie, miesięcznik „Magazyn Wileński” oraz „Tygodnik Wileńszczyzny” ogłosiły konkurs wiedzy historycznej o urodzonym na Wileńszczyźnie pierwszym Naczelniku II Rzeczypospolitej. Złożyło się nań ułożonych przez redaktor Czesławę Paczkowską 12 pytań o rodzinnych stronach Twórcy Legionów oraz Jego postaci.

Raduje fakt, że mimo ekspresowych terminów konkurs cieszył się dużym wzięciem, gdyż łącznie wpłynęło 39 odpowiedzi. Niestety, nie wszystkie okazały się do końca „strzałami celnymi”. Najbardziej podstępnie wypadły pytania, dotyczące ostatniego pobytu Marszałka w Wilnie, obiektów, które zachowały się po dawnym majątku Piłsudskich w Zułowie, oraz z czyjej inicjatywy i kiedy rozpoczęto odnawianie rezerwatu pamięci w tym miejscu. Były też wszak prace w pełni trafne i to właśnie ich autorzy ustawili się przede wszystkim do 20 nagród głównych w postaci okazyjnych dyplomów, pięknych albumów, poświęconych Marszałkowi Piłsudskiemu, książek autorstwa Michała Siewruka „Wilniana z Syberią w tle” oraz płyt kompaktowych Scholi Ducha Świętego w Wilnie „Łąki Twoich obietnic”. Ich uroczyste wręczenie odbyło się 12 stycznia 2008 roku w mieszczącej się w stołecznym Domu Kultury Polskiej księgarni „Magazynu Wileńskiego”.

Zagajając uroczystość prezes Związku Polaków na Litwie Michał Mackiewicz serdecznie podziękował laureatom za udział, darząc uczuciem szczególnym w ich gronie młodzież, co pozwala wierzyć, że pamięć o tym wybitnym Człowieku nie zaginie w naszych sercach. Do zachowania tej pamięci wydatnie się zresztą przyczynia Związek Polaków na Litwie, roztaczając od roku 2005 opiekę nad Zułowem – miejscem Jego przyjścia na świat, które w czasach Litwy sowieckiej zostało jakże zbezczeszczone i urągało naszej narodowej dumie. Na optymistyczne początki tej akcji wskazują uporządkowany teren i ustawiona okazała bryła granitowa w pobliżu zasadzonego w 1937 roku dąbka, który przez długie lata był samotnym strażnikiem miejsca, gdzie stała kolebka późniejszego Naczelnika odrodzonego Państwa Polskiego. To właśnie tu z inicjatywy Związku Polaków na Litwie 5 grudnia 2007 roku, w dniu 140. urodzin Marszałka, odbyła się okazyjna uroczystość (notabene pierwsza tego typu od roku 1938), złożono wieńce i kwiaty. Prezes Michał Mackiewicz po raz kolejny zapewnił, że kierowana przezeń organizacja nadal będzie kontynuowała inicjatywę godnego upamiętnienia rodzinnego gniazda tego, dzięki komu Polska powstała, by żyć.

Nim laureatom wręczono „co cesarskie”, osobistą refleksją o Marszałku i jego czynie podzieliła się redaktor „Tygodnika Wileńszczyzny” Czesława Paczkowska, gorąco apelując, by żył on w naszych sercach i umysłach.

A zaraz potem wybiła najbardziej zapewne miła zwycięzcom chwila: z rąk prezesa Związku Polaków na Litwie Michała Mackiewicza i sekretarza Zarządu Edwarda Trusewicza wywoływani w porządku alfabetycznym odbierali ufundowane przez organizatorów nagrody, nie kryjąc wzruszenia. Jego upust dał też w swym przemówieniu najstarszy z uczestników – 81-letni Jan Pilecki z Awiżeń, świadek historycznego grzebania 12 maja 1936 roku Matki i Serca Syna na wileńskiej Rossie, z przywołaniem sławiących Marszałka strof poetyckich. Wystąpienie pana Pileckiego było jakże wymownym przesłaniem do młodzieży, by zechciała pamiętać chlubną przeszłość i bohaterskie czyny pokolenia, któremu wypadło podźwignąć Ojczyznę z niebytu, a potem obronić zakusy na jej niepodległość. Zdaniem sędziwego wiekiem awiżenianina, konkursy ze wszech miar temu sprzyjają, a przez to są warte kontynuowania.

Tegoż zdania byli ponadto laureaci Małgorzata Aleksandrowicz, Edward Mackiewicz i Waleria Skirtun, których kolejno zagadywałem, gdy po wręczeniu nagród na zaproszenie organizatorów przybyli zebrali się na symboliczny poczęstunek przy wspólnym stole. Wszyscy zgodnie dziękowali za „już” i prosili o „jeszcze”, gdyż – jak powiedziała 10-klasistka Mejszagolskiej Szkoły Średniej im. ks. prałata Józefa Obrembskiego Małgorzata Aleksandrowicz – każdy taki sprawdzian – „to doskonała okazja, by dowiedzieć się czegoś nowego”. Wszyscy też twierdzili, że odpowiadali na pytania poniekąd z nakazu własnych serc i chętnie uczynią to po raz kolejny, o ile nadarzy się taka możliwość. Wieńczące spotkanie „Do zobaczenia w kolejnych konkursach!” rodzi więc dobrą nadzieję na dalsze zgłębianie wiedzy z dziejów własnego narodu.

Małgorzata Aleksandrowicz, Mejszagoła, rejon wileński

Jan i Helena Anuszkiewiczowie, Wilno

Antoni Bartosewicz, Gowsztany, rejon wileński

Henryk Borkowski, Wiłkarojście, rejon wileński

Edward Gajewski, Wilno

Pelagia Jaśkiewicz, Czerany, rejon święciański

Jadwiga Lipska, Okowity, rejon wileński

Edward Mackiewicz, Świętniki, rejon trocki

Justyna Mażul, Wilno

Władysława Orszewska-Kursevičiene, Daugirdziszki, rejon elektreński

Jan Pilecki, Awiżenie, rejon wileński

Łucja Przychodzka, Zabłocie, rejon święciański

Halina Rachmanowa, Podbrzezie, rejon wileński

Jolanta Sielicka, Strypuny, rejon wileński

Waleria Skirtun, Wilno

Krystyna Słaboda, Podbrodzie, rejon święciański

Rodzina Szylkinów, Podbrodzie, rejon święciański

Grażyna Trekur, Wilno

Violeta Trifonoviene, Sużany, rejon wileński

Stanisława Wołodkowicz, Czarny Bór, rejon wileński

Studentki filologii polskiej Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego Halina Andrzejewska, Justyna Lenkiewicz oraz Lilia Miałdun (praca zbiorowa)

Uczniowie Suderwskiej Szkoły Podstawowej Bożena Ragucka i Robert Borkowski (praca zbiorowa pod kierunkiem nauczycielki historii Lucyny Łapszewicz)

Uczniowie klasy VIe Wileńskiej Szkoły Średniej im. Wł. Syrokomli z wychowawczynią Ireną Matoszko na czele