Z dniem 6 kwietnia 2009 roku wiąże się wielka utrata dla nas wszystkich: przestało bić serce ANDRZEJA STELMACHOWSKIEGO. Wielkiego Polaka i Patrioty, Przyjaciela Ziemi Wileńskiej i wszystkich rodaków, trwających w polskości na byłych Kresach wschodnich oraz na całym świecie.

Wiele Mu zawdzięczamy. Poza konkretną pomocą, jaką otrzymywaliśmy za pośrednictwem Pana Stelmachowskiego, jakże ważna była świadomość żywej więzi, łączącej nas z Macierzą, pewność, że mamy tam w Jego osobie ambasadora naszych spraw i potrzeb, wiara, że nie jesteśmy wyrzuceni „za burtę” naszej wspólnej historii.

Profesor dr hab. Andrzej Stelmachowski był człowiekiem, który swymi walorami ludzkimi i moralnymi zjednywał sobie przyjaciół, cieszył się ogromnym szacunkiem wśród rodaków poza granicami Polski. Na Litwie był szczególnie lubiany, witany i goszczony z radością. Był Honorowym Obywatelem rejonów wileńskiego i solecznickiego, Honorowym Członkiem wielu polskich organizacji.

Był i pozostanie dla nas na zawsze wzorem prawdziwego Polaka, który swą miłość do Ojczyzny udowodnił całym swym życiem, walcząc od lat młodzieńczych o jej wyzwolenie i niepodległość, a w wieku dojrzałym jeszcze raz stanął do walki o odrodzenie Rzeczypospolitej.

W chwili wielkiej utraty dla całego narodu jednoczymy się w żałobie i smutku ze wszystkimi, komu ten Człowiek i Obywatel był drogi i bliski, kto Go znał, szanował, cenił i kochał jak ojca.

Niech pamięć o Tobie, nasz Drogi Rodaku, nie przeminie.

Andrzej Stelmachowski urodził się 28 stycznia 1925 r. w Poznaniu. W okresie okupacji był żołnierzem Armii Krajowej. Studia prawnicze odbywał na tajnym Uniwersytecie Warszawskim w latach 1943-1944 oraz na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1945-1947, gdzie doktoryzował się w 1950 r. Był profesorem prawa rolnego i cywilnego.

Po studiach pracował w sądownictwie, z którego został zwolniony za udział w pielgrzymce prawników do Częstochowy (1957). Jako członek Biura Orzecznictwa Sądu Najwyższego w latach 1957-1962 równolegle pracuje jako pracownik naukowy (asystent, adiunkt, docent - 1958 r.). Następnie profesor Uniwersytetu Wrocławskiego (1962-1969), Uniwersytetu Warszawskiego (1969-1993). W latach 1970-1991 wykładowca w Akademii Teologii Katolickiej (obecnie UKSW); członek Prymasowskiej Rady Budowy Kościołów (1975-1985); członek Komisji Episkopatu „Iustitia et Pax”, członek Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Rolników (od 1979), doradca Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej (VIII 1980); ekspert w Ośrodku Prac Społeczno-Zawodowych przy Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność” (1980-1981). W okresie stanu wojennego doradca Tymczasowej Komisji Krajowej NZZ „Solidarność”; zaangażowany w sprawę powołania kościelnej Fundacji na Rzecz Rolnictwa; przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Fundacji Rolniczej (1982-1985); później członek Kościelnego Komitetu Rolniczego; prezes Warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej (1987-1989); obserwator Stolicy Apostolskiej na 63. Konferencji Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego w Warszawie (VIII 1988).

Doradca Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”; członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, przewodniczący Komisji Wsi i Rolnictwa (od XII 1988); uczestnik obrad plenarnych „okrągłego stołu”; współprzewodniczący podzespołu ds. rolnictwa (II-IV 1989). Senator RP (VII 1989-1991), wybrany na Marszałka Senatu RP (1989-1991); Minister Edukacji Narodowej (XII 1991 - VII 1992); Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” (1990-2008); od maja 2008 r. Prezes Honorowy „Wspólnoty Polskiej”; od lutego 2007 r. doradca Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego ds. Polonii.

Doktor Honoris Causa: Paryskiej Sorbony, Uniwersytetu w Ferrarze, Uniwersytetu w Białymstoku, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Ważniejsze prace naukowe: „Posiadanie w prawie polskim” (1958), „Kontraktacja produktów rolnych” (1960), „Wstęp do teorii prawa cywilnego” (wyd. I. 1960 r., wyd. II. 1984 r.), „Zarys teorii prawa cywilnego” (1998), „Kształtowanie się ustroju III Rzeczypospolitej” (1998), współautorstwo wielokrotnie wznawianego podręcznika: „Prawo rolne” – ostatnio „Prawo rolne na tle ustawodawstwa Unii Europejskiej” (1999). Około 160 publikacji książkowych, rozpraw i artykułów.

Zarówno jako Senator, Marszałek Senatu RP, kierownik MENu, Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” był oddanym przyjacielem Polaków na Wileńszczyźnie i cieszył się tu ogromnym autorytetem i szacunkiem. Pamięć o Nim i o tym, co zrobił dla Polaków na Litwie, pozostanie na zawsze we wdzięcznych sercach Rodaków.