XXI Olimpiada Literatury i Języka Polskiego

– ta wymowna, również w odniesieniu do sytuacji olimpijczyków, refleksja Elizy Orzeszkowej przyświecała XXI Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego na Litwie, która miała miejsce w Szkole Średniej w Bujwidzach 15-16 marca br. Słowa podzięki i uznania należy skierować pod adresem dyrektor szkoły Haliny Rawdo, która w bardzo dyskretny, wręcz niezauważalny, ale niezwykle skuteczny sposób, razem z kierowanym przez siebie zespołem, zapewniała odpowiednią atmosferę i warunki do pracy.

Organizatorem olimpiady było Litewskie Centrum Informacji i Twórczości Technicznej Uczniów (dyrektor Algirdas Sakevičius), które reprezentowała głównie Gražina Karoliene, współpracując intensywnie z wieloletnim kuratorem „święta mowy ojczystej” Barbarą Alicją Kosinskiene, czuwającą nadal nad przebiegiem tej imprezy.

Do udziału w tegorocznych eliminacjach III stopnia (po zawodach szkolnych i rejonowych) zgłosiło się 40 uczniów z Wilna oraz rejonów wileńskiego, solecznickiego, trockiego i święciańskiego.

W pierwszym dniu zmagań uczestnicy olimpiady, jak zawsze, mieli do wyboru 5 tematów prac pisemnych:

1. Niepogodzeni ze światem – literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym.

2. Wysokie góry i odziane lasy, Jako rad na was patrzę…(J. Kochanowski). Funkcja i sposoby kreowania pejzażu w literaturze polskiej.

3. milion razy wrócę do mojego dzieciństwa (R. Mieczkowski). Obraz dziecka, dzieciństwa w literaturze polskiej.

4. Interpretacja wiersza K. Przerwy-Tetmajera Przy Morskim Oku.

5. Interpretacja fragmentu opowiadania J. Iwaszkiewicza Brzezina.

Największą popularnością cieszył się temat pierwszy, który zainteresował 19 uczestników, oraz trzeci, który rozwijało 14 olimpijczyków.

Wśród ustnych wypowiedzi na tematy literackie zdecydowanie dominowały zagadnienia z literatury dawnych epok, zwłaszcza romantyzmu i pozytywizmu. Tylko pojedyncze osoby wypowiadały się na temat literatury XX wieku, analizując, na przykład, twórczość Juliana Tuwima, Witolda Gombrowicza, Tadeusza Różewicza czy Mirona Białoszewskiego.

Komisja sprawdzająca, jak zwykle, miała nie lada zadanie, jeżeli chodzi o wytypowanie uczestników, którzy w kwietniu będą reprezentować Litwę na Ogólnopolskiej Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego w Warszawie. Wiedzę olimpijczyków oceniali głównie pracownicy miejscowych polonistyk: Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego oraz Katedry Filologii Polskiej i Dydaktyki Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego: doc. dr Mirosław Dawlewicz, kierownik Centrum Polonistycznego UW – przewodniczący komisji, doc. dr Teresa Dalecka, doc. dr Kinga Geben, dr Anna Mikonis, doc. dr Barbara Dwilewicz, dr Henryka Sokołowska, dr Józef Szostakowski oraz niżej podpisana. Dzielnie i fachowo wspierała pracę komisji prof. Elżbieta Janus z Uniwersytetu im. kard. S. Wyszyńskiego w Warszawie, która reprezentowała Komitet Główny Ogólnopolskiej Olimpiady Literatury i Języka Polskiego w Warszawie.

Podsumowanie wyników następująco uszeregowało liderów, którzy za niespełna miesiąc będą kontynuowali zmagania olimpijskie w Warszawie:

1 miejsce: Jarosław Kaplewski, Gimnazjum im. Jana Pawła II, naucz. Elżbieta Zacharewicz;

2 miejsce: Elżbieta Aleksandrowicz, Szkoła Średnia im. M. Balińskiego w Jaszunach, naucz. Janina Kuryło; Łukasz Leonowicz, Szkoła Średnia im. ks. J. Obrembskiego w Mejszagole, naucz. Walentyna Tomaszun;

3 miejsce: Agnieszka Awin, Gimnazjum im. A. Mickiewicza, naucz. Aneta Polakiewicz; Zuzanna Radwiłowicz, Szkoła Średnia im. W. Syrokomli, naucz. Danuta Korkus; Dariusz Kaplewski, Gimnazjum im. Jana Pawła II, naucz. Elżbieta Zacharewicz.

Do udziału w olimpiadzie ogólnopolskiej zakwalifikowali się ponadto:

Barbara Waskiewicz, Gimnazjum w Ejszyszkach, naucz. Zenona Minakowska; Daniel Bogdanowicz, Szkoła Średnia im. W. Syrokomli, naucz. Janina Kuckiene; Beata Szulżycka, Szkoła Średnia im. W. Syrokomli, naucz. Regina Lewicka; Katarzyna Miłto, Szkoła Średnia im J. I. Kraszewskiego, naucz. Regina Paszuta; Ernesta Silniewicz, Szkoła Średnia im. H. Sienkiewicza w Landwarowie, naucz. Beata Kosowska.

W wyniku Litwę, z przyzwolenia Komisji Głównej Olimpiady Ogólnopolskiej, będzie reprezentowało w tym roku 11 osób, gdyż uczestniczki mające 10. i 11. lokatę zebrały tę samą liczbę punktów.

Oczywiście, laureatów hojnie obdarowano nagrodami (książkowymi, rzeczowymi, pieniężnymi itp.). Wśród fundatorów nagród były placówki, partie, organizacje i stowarzyszenia, stale wspierające tę piękną i pożyteczną imprezę polonistyczną: Związek Polaków na Litwie (prezes Michał Mackiewicz), Akcja Wyborcza Polaków na Litwie, posłowie na Sejm RL Jarosław Narkiewicz, Leonard Talmont, wydział konsularny ambasady RP w Wilnie w osobie Stanisława Kargula, Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Ministerstwo Oświaty i Nauki RL, merowie i wydziały oświaty zainteresowanych rejonów, Polska Macierz Szkolna na Litwie (prezes Józef Kwiatkowski) oraz wiele innych osób i placówek, których nie sposób wymienić w krótkiej notatce. Zaznaczmy, że najdalszym gościem była zapewne Helena Miziniak, prezes Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych w Londynie. Wymienieni i nie wymienieni fundatorzy oraz darczyńcy niech mają tę satysfakcję, że gdziekolwiek komukolwiek uczynione dobro na pewno jest zapisane w rejestrach Najwyższego.

Cieszy fakt, że na ostatniej olimpiadzie obficiej obdarowano także tych, którzy nie zostali laureatami, a których miłość do języka ojczystego może być nawet większa niż emocje zwycięzców, jak rozważał podczas swego wystąpienia Jan Gabriel Mincewicz. Żadna komisja nie jest w stanie tego zmierzyć i ocenić. Jak tu nie przyznać racji?

Wracając myślą do tegorocznej czterdziestki uczestników i życząc jej osiągnięcia wymarzonych celów, pragnę przypomnieć, że jedną z możliwych ścieżek samorealizacji są także studia na polonistyce Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego. W roku bieżącym obok rekrutacji na kierunek filologia polska po raz pierwszy przewiduje się też rekrutację na dodatkową specjalność: filologia polska i język angielski. Zainteresowanych zapraszamy na stronę internetową: http://www3.vpu.lt/ff

Któż, jeżeli nie uczestnicy olimpiad polonistycznych, mają doskonalić, szlifować, pielęgnować, a czasem nawet ratować, jak mówi Poeta, swoją wierną mowę, która jest czymś znacznie więcej niż tylko słowem, bo są w niej zakodowane i określone wartości i specyficzny kod kulturowy, i bogata duchowość, czyli wszystko to, do czego wcześniej lub później zatęskni w swym życiu pełnowartościowy człowiek.

doc. dr Katedry Filologii Polskiej i Dydaktyki

Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego

Fot. Marian Paluszkiewicz