Związek Polaków na Litwie 

oraz redakcje „Magazynu Wileńskiego” 

i „Naszej Gazety” ogłaszają

WIELKI KONKURS

poświęcony twórczości Czesława Miłosza 

pt. „Nim śmierć mój kształt na wieki spełni”

Rok bieżący – jeśli chodzi o naszą literaturę – został zdominowany przez Czesława Miłosza. A to dlatego, że 30 czerwca minęła jakże okrągła, gdyż setna rocznica jego urodzin. Program jubileuszowych obchodów jest naprawdę rozległy: zarówno w Polsce, jak też na ojczystej autorowi „Doliny Issy” Litwie.

Wnosząc swój przyczynek do tych obchodów, Związek Polaków na Litwie oraz redakcje „Magazynu Wileńskiego” i „Naszej Gazety” organizują Wielki Konkurs, poświęcony twórczości naszego Noblisty pod tytułem „Nim śmierć mój kształt na wieki spełni”, co w szczegółach przedstawia się następująco. By zachęcić rodaków do pochylenia się nad tym, co mu wyszło spod pióra, w każdym z tegorocznych numerów naszego miesięcznika, poczynając lutowym a kończąc listopadowym, będziemy zamieszczali fragmenty twórczości. Za każdym razem wzorem szkolnej lekcji z literatury polskiej dokonamy pisemnego odpytywania przerobionego materiału. Złoży się na nie 10 pytań, a obok tego zbiorowego na temat poezji każde kolejne będzie dotyczyło konkretnego utworu, np. „Rodzinnej Europy”, „Ziemi Ulro”, „Zaczynając od moich ulic” czy „Zniewolonego umysłu”. Pierwsze z nich zamieściliśmy w lutowym numerze „Magazynu Wileńskiego”, kiedy to dokonaliśmy „spaceru” po poetyckiej spuściźnie Noblisty. (UWAGA! Odpowiedź na nie i pozostałe dziewięć należy zachować i przesłać do redakcji po zakończeniu Konkursu).

Zdajemy sprawę, że dorobek twórczy Czesława Miłosza jest naprawdę rozległy. Chcąc cokolwiek ulżyć każdemu z uczestników konkursowej rywalizacji – jako organizatorzy – podjęliśmy decyzję, by fragmenty zamieszczonych utworów kryły odpowiedzi na pytania. Zachęcamy więc do wnikliwego czytania „Magazynu Wileńskiego” oraz „Naszej Gazety”, do gromadzenia ich numerów, które będą jak znalazł stającym do rywalizacji.

Na zwycięzców Konkursu czeka 20 atrakcyjnych nagród, ufundowanych przez Związek Polaków na Litwie. Uroczyste jego podsumowanie przewidziano w trzeciej dekadzie grudnia 2011 w Szetejniach – rodzinnych stronach tegorocznego Jubilata. Mamy prawo liczyć, że wśród laureatów znajdzie się jak młodzież szkolna tak też osoby dorosłe.

Tematem dzisiejszej, dziewiątej w kolejności „lekcji” z twórczości Miłosza jest „Ogród nauk” – wydany po raz pierwszy w roku 1979 tom esejów, jeden z najważniejszych w dorobku Czesława Miłosza. Pomieścił on w tej książce opracowania m. in. o tak znaczących dlań twórcach, jak William Blake, Adam Mickiewicz czy Fiodor Dostojewski, a także klasyczne już teksty: O piekle, Saligia, Ziemia jako raj czy Niemoralność sztuki.

Druga część książki, poprzedzona wstępem zatytułowanym „Gorliwość tłumacza” zawiera „prywatną” antologię opatrzonych osobistymi komentarzami przekładów bliskich Miłoszowi bądź z różnych względów fascynujących go poetów, m. in.: Charlesa Baudelaire’a, Thomasa Mertona, Williama Butlera Yeatsa, Tomasa Venclovy, Walta Whitmana, Robinsona Jeffersa. Całość zamyka przekład Księgi Eklezjasty.

Sam autor w przedmowie wyznaje: „Kiedy zaczynałem drukować w Kulturze rzeczy tutaj zebrane, tak określiłem ich charakter: „Ogród nauk jest moją prywatną księgą różności. Zawiera ona wypisy z różnych autorów, przekłady wierszy, krótkie noty itd. Nie jest to zgrabnie oprawiony tom, ale cała półka cieńszych i grubszych zeszytów z różnych lat, które służyły do celów roboczych. Wyławiam stamtąd teraz to i owo, dopisując komentarz. Zwracam się przy tym do jednego czytelnika, takiego, jakiego sobie upodobałem, jakiego mogę sobie wyobrazić, choć być może istnieje tylko w mojej fantazji.

Teraz, dodając nowe rozdziały i układając całość w książkę, mogę uzupełnić tamto wstrzemięźliwe i ostrożne określenie. W istocie książka świadczy o pogoni trwającej całe moje świadome życie, a tym spowodowanej, że stale kusiło mnie, żeby wyjść poza artykuł, poza uczoną rozprawę – ku czemuś, co nie istnieje jako literacki rodzaj, ale może mogłoby istnieć”.