W gościnnej umajonej Borejkowszczyźnie

Odbywający się po raz 22. uczniowski Konkurs Recytatorski Poezji Marii Konopnickiej już drugi rok z kolei rozgościł się w Borejkowszczyźnie, w Muzeum Władysława Syrokomli. 23 maja, dzięki uprzejmości dyrekcji tej placówki, uczniowie szkół polskich z Wilna i Wileńszczyzny zmierzyli się we współzawodnictwie recytatorskim w uroczej, majowej scenerii dworku „lirnika wioskowego”. Co roku, już tradycyjnie, w drugiej połowie maja, odbywają się tu imprezy z cyklu „Lira Syrokomli”: spotkania poetyckie, warsztaty literackie, przyjmowane są wycieczki.

Tak więc święto poezji autorki „Roty”, którego organizatorem nieodmiennie jest Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, zostało trafnie wpisane do kalendarza imprez muzeum w Borejkowszczyźnie, pieczołowicie odrestaurowanego staraniem samorządu rejonu wileńskiego. Zadbano tu również o całą posesję: ścieżki spacerowe, trawniki, klomby, tworzące godne tło dla wiekowych drzew…

Uczestnicy konkursu, pod opieką swych nauczycieli, uczestniczyli więc w sympatycznej i pożytecznej wycieczce- lekcji o Władysławie Syrokomli, na którą, dzięki organizacyjnym staraniom Krystyny Dzierżyńskiej, wiceprezes „Macierzy Szkolnej”, wybrali się wygodnym autokarem od wileńskiego Domu Kultury Polskiej. Tu zaś, zawdzięczając gościnności gospodarzy muzeum (Ireny Masiewicz i kierowniczki Heleny Bakuło), mieli okazję zwiedzenia domu, w którym minęły ostatnie lata życia poety, przypomnienia jego życiorysu, obejrzenia zdjęć i pamiątek po nim (rolę przewodnika wycieczki pełniła Marta Surwiło). Organizatorzy konkursu pamiętali również o „pokrzepieniu ciała” uczestników: kiełbaski z grilla na świeżym powietrzu, napoje chłodzące i słodycze – smakowały wybornie, jak to bywa na piknikach.

* * *

Ponad 30 uczniów ze szkół: Wilna, Trok, Zujun, Czarnego Boru, Suderwy, Małych Solecznik zmierzyło się tym razem w recytacji poezji Marii Konopnickiej. Podzieleni zostali na trzy grupy wiekowe (do lat 11, od 12 do 15 oraz od lat 16), a ich występy oceniali jurorzy: Lilija Kiejzik – kierownik Studia Teatralnego w Wilnie, Danuta Sosnowska – aktorka Teatru Polskiego w Wilnie i Irena Masiewicz – reprezentująca Muzeum Wł. Syrokomli.

Jak bardzo różnorodna i przebogata – tematycznie, treściowo, uczuciowo – jest twórczość poetycka Marii Konopnickiej, mieli okazję poznać sami i zademonstrować zebranym uczestnicy konkursu. Wybrane i przygotowane przy pomocy nauczycieli-polonistów utwory ukazywały jaskrawą paletę twórczą: raz – pieśniarki ciężkiej doli chłopskiej, innym znów razem – kapłanki piękna otaczającego świata, to znów – gorącej patriotki, grającej na najwrażliwszych nutach narodu, pobudzającej go do czynu, głoszącej odrodzenie ojczyzny. Wśród wybranych przez uczestników utworów nie zabrakło również tych, obrazujących niepowtarzalną melodyjność, śpiewność liryki Marii Konopnickiej, która w swoim czasie przyniosła jej sławę najznakomitszej poetki polskiej.

Pierwsza grupa wiekowa (do lat 11), chociaż najmniej liczna, wypadła sympatycznie deklamując wiersze dla dzieci (np. „Skrucha Józi”, „Stefek Burczymucha”, „Wielkie pranie”, „Muchy samochwały” i in.), łączące przedstawianą sytuację z żartem, nie natrętnie pouczające, rozbudzające wrażliwość młodych odbiorców.

W wybranych utworach przez uczestników drugiej grupy wiekowej (najliczniejszej, bo aż 20 osób od 12 do 15 lat) – zademonstrowano różnorodność tematyki: „spod wiejskiej strzechy” („A czemuż wy chłodne rosy”, „Przed sądem” itd.), wiersze patriotyczne („Trzeci Maj”, „Na obczyźnie”), jak również głoszące, że „Lud i praca – to są siły”, wzywające do działania w imię lepszej przyszłości („Jaśków sen”).

W tej właśnie najliczniejszej grupie wiekowej było z kogo wybierać, ponieważ wielu recytatorów wykazało się naprawdę imponującą i ciekawą interpretacją, dużą uczuciowością w przekazywaniu treści i nastroju wybranych utworów. Bardziej „blado” może wypadły liryki („Preludium”, „Kubek”, „Czym jesteś”) – życiowo i emocjonalnie przerastające młodocianych artystów recytacji, wymagające od odtwórców większej dojrzałości. Świetnie natomiast wypadli ci, którzy, mając zdolności recytatorskie, odpowiednie dane głosowe, mogli się nimi wykazać w trafnie dobranych utworach („A jak śpiewać, to już śpiewać…”).

Zresztą, zaprezentowano również Konopnicką „śpiewaną”, a uczyniły to uczennice Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie (trzecia kategoria wiekowa: Elżbieta Oleszkiewicz (śpiew), Katarzyna Romaszewska (gitara) i Katarzyna Hasanowa (bęben), które wykonały dwa utwory („Lipy kwitną” i „Ktoś mnie czeka”).

Najstarsza grupa wiekowa, składająca się z 11 uczestników, w wyborze deklamowanych utworów oddała pierwszeństwo tematowi liryczno-patriotycznemu, przepełnionemu entuzjazmem i wiarą w lepsze jutro, który trafnie obrazują strofy:

Chociaż, jak należy sprawiedliwie zaznaczyć, uczestnicy wypadli nierówno w interpretacji wybranych utworów. Miało się wrażenie, że niektórzy, poprzez usilne starania spisać się jak najlepiej, nieco przeszarżowali, większy akcent kładąc na głos niż uczucia, na co zwróciła uwagę w swej ocenie recytatorów przewodnicząca jury Lilija Kiejzik, udzielając im życzliwie fachowych porad. A w ogóle komisja oceniająca musiała dokonać niełatwego wyboru – tych najlepszych – wśród tak licznego grona uczestników. Ostatecznie wydała werdykt, że na to zasługują:

W pierwszej kategorii wiekowej: Ewelina Stankiewicz i Greta Kogarko (obie z Wileńskiej Szkoły Średniej im. J. I. Kraszewskiego).

W drugiej kategorii wiekowej: Konrad Żytkowski (Szkoła Średnia im. J. I. Kraszewskiego), Elżbieta Lubartowicz (Szkoła Średnia im. św. Urszuli Ledóchowskiej w Czarnym Borze), Wiktoria Kosmanaitė (Szkoła Podstawowa w Małych Solecznikach).

W trzeciej kategorii wiekowej: Ilona Dimidowicz (Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie), Dorota Buchowiecka (Szkoła Średnia w Trokach) oraz śpiewająco-grające trio (Elżbieta Oleszkiewicz, Katarzyna Romaszewska i Katarzyna Hasanowa).

Wszyscy uczestnicy konkursu zostali nagrodzeni dyplomami uczestnictwa w konkursie oraz książkami. Szczególne wyróżnienie spotkało laureatów drugiej i trzeciej grup wiekowych – w recytacji oraz w poezji śpiewanej: w sierpniu br. wezmą oni udział w Światowym Festiwalu Poezji Marii Konopnickiej, odbywającym się co roku w Polsce, w miejscowościach Przedbórz i Góry Mokre. Życzymy im honorowego udziału i powodzenia w tych wielkich recytatorskich szrankach!

Reasumując święto poezji w Borejkowszczyźnie, chciałoby się wyrazić wielką satysfakcję z powodu starań organizatorów, by ta impreza się odbyła. Jak również uczniów – uczestników konkursu, którzy przy zaangażowanym udziale swych nauczycieli przywołują pamięć, myśli, uczucia naszych twórców, czerpiąc bogactwo z ich dorobku.

Fot. autorka