Relikwie
św. Jana Bosko w Wilnie
Wychowawca
emanujący Chrystusem
Początek
Wielkiego Postu – okres pokuty i nawrócenia, a także czas szczególnego
przylgnięcia do Chrystusa – dał okazję wilnianom do uczestnictwa w nabożeństwach,
podczas których w sposób szczególny uczczono św. Jana Bosko. Święty kapłan
i wychowawca całą swoją działalność poświęcił młodzieży, starając
się, aby nie tylko otrzymali wszechstronne wykształcenie, lecz, przede
wszystkim, zostali dobrymi chrześcijanami i uczciwymi obywatelami.
W
ramach przygotowania do zbliżającej się w 2015 roku 200. rocznicy urodzin
ks. Jana Bosko trwa światowa peregrynacja jego relikwii (fragment kości
prawej dłoni). Salezjanie podkreślają symbolikę relikwii – to prawą ręką
ks. Jan Bosko błogosławił i przygarniał chłopców. Urna – woskowa figura
przedstawiająca świętego w momencie śmierci – odwiedza kraje, w których
pracują jego duchowi synowie. „Wizyta” św. Jana Bosko w Wilnie posłużyła
księżom salezjanom z wileńskiej parafii w Leszczyniakach do zorganizowania
kilkudniowych rekolekcji i dni skupienia.
U
świętego królewicza
6
marca, w przedpołudnie, odbyło się uroczyste spotkanie relikwii w wileńskiej
katedrze, gdzie w przeciągu kilku godzin wierni modlili się za
wstawiennictwem świętego, wypraszając potrzebne łaski. „Św. Jan Bosko w
gościnie u świętego królewicza” – w taki sposób wierni mówili o
zorganizowanych w katedrze modlitwach.
Celebrowane
przez ks. bp. Arūnasa Poniškaitisa oraz emerytowanego metropolitę wileńskiego
ks. kard. Audrysa Juozasa Bačkisa nabożeństwo poświęcone było przede
wszystkim dzieciom, młodzieży i wychowawcom. Sufragan archidiecezji wileńskiej
podkreślił, że przez tego świętego Boża miłość rozpalała serca wielu
ludzi, którzy go otaczali, zaś obecność jego relikwii w Wilnie przyczyni się
do umocnienia wśród wiernych wiary w świętych obcowanie. Powierzył
wstawiennictwu świętego pracę nauczycieli i katechetów oraz młodzież i
rodziny, by trwali w Chrystusowej łasce.
Salwy
nad Leszczyniakami
Dłuższą
przystań urna z relikwiami św. Jana Bosko znalazła w salezjańskiej parafii,
gdzie przebywała w dniach 6-10 marca. Na powitanie przybyły tłumy wiernych z
całej stolicy, były obecne także władze Wilna – mer Artūras Zuokas i
wicemer Jarosław Kamiński. Salezjanie zatroszczyli się, aby uroczystość
powitalna przebiegała niczym doroczny odpust – wprowadzeniu relikwii
towarzyszyły głośne armatnie salwy, zaś proboszcz ks. Alessandro Barelli
powiedział: „Witaj w domu, księże Bosko!”.
Kilkudniowe
rekolekcje głosił kapłan z Polski – ks. Dionizy Mróz ze Zgierza koło Łodzi.
W konferencjach i homiliach przybliżył wiernym postać świętego, jego działalność
i życie. „Fenomen księdza Bosko polega m. in. na tym, że mocno przylgnął
do Jezusa i bezgranicznie zawierzył Jemu i Bożej Rodzicielce, dlatego wręcz
emanował Chrystusem na ludzi, których spotykał, na swoich wychowanków, którymi
się opiekował” – mówił podczas spotkań z wiernymi salezjanin.
W
ciągu kilku dni, gdy urna z relikwiami był obecna w salezjańskim kościele,
otaczały ją tłumy wiernych, docierające z całej Wileńszczyzny.
Zorganizowane grupy dzieci i młodzieży ze szkół Wilna i spoza miasta
przybywały pomodlić się z katechetami na czele. Komuż, bowiem, można
zwierzyć się z trudów wychowawczych XXI wieku, jak nie człowiekowi, którego
uważa się za jednego z największych w dziejach chrześcijaństwa pedagoga.
„Zaniósł
wiarę, światło i pokój tam, gdzie samotność rodziła nędzę” – w
taki sposób Kościół w modlitwie brewiarzowej określa św. Jana Bosko
(prekursora kierunku wychowawczego pod nazwą „systemu uprzedzającego”).
Wprowadził on prawdziwy przewrót w dotychczasowym wychowaniu. Dlatego jego
dzieło znalazło aż tak wielu naśladowców: zakonna rodzina salezjańska
liczy 28 grup i około 300 tysięcy członków, pracujących w różnych zakątkach
świata.
Rodzinne
święto
salezjanów
Salezjanin
ks. Jacek Paszenda, proboszcz parafii pw. Matki Bożej Królowej Różańca w
Kownie, tłumaczy, że jednym z celów peregrynacji relikwii jest ułatwienie
ludziom dotarcia do nich. „Nie każdy przecież może pojechać np. do Turynu
we Włoszech, gdzie są doczesne szczątki św. Jana Bosko, dlatego relikwie świętego
przybywają do wiernych różnych krajów” – wyjaśnia kapłan, podkreślając,
że św. Jan Bosko jest obecny we wszystkich krajach świata przez swoich
duchowych synów i córki – salezjanów i salezjanki – docierających do
około miliona wychowanków.
Metoda
wychowawcza sprowadza się do 5 dróg: dobroć a nie złość; przebywanie z
wychowankami a nie pilnowanie ich; bycie przyjacielem i ojcem a nie
policjantem; pomoc w przestrzeganiu zasad a nie łapanie przestępców;
rozwijanie zdolności dziecka a nie ograniczanie się do upominania, krzyczenia
i karcenia.
200.
urodziny założyciela dla wszystkich salezjanów księdza Bosko jest świętem
rodzinnym, dzielonym z wiernymi całego świata. „Przeżywamy Rok Rodziny, a
ponieważ św. Jan Bosko stanowi doskonały wzór dla dzieci, młodzieży,
wychowawców, nadarza się czas, żeby przy okazji naszego salezjańskiego święta
dowiedzieli się oni o pewnych wartościach, których brakuje, a które są nam
potrzebne i mogą pomóc” – podkreślił ks. Jacek.
*
* *
Jan
Bosko urodził się 16 sierpnia 1815 roku w Becchi (ok. 40 km od Turynu, Włochy).
Był synem piemonckich wieśniaków. Gdy miał 2 lata, zmarł jego ojciec.
Matka musiała zająć się utrzymaniem trzech synów. Młode lata spędził w
ubóstwie. Kiedy miał 9 lat, Pan Bóg w tajemniczym widzeniu sennym objawił
mu jego misję. Zaczął ją na swój sposób rozumieć i pełnić. Nauczył się
kuglarstwa i w ten sposób zbierał mieszkańców osiedla, zabawiał ich w
niedzielne popołudnia, przeplatając swoje popisy modlitwą, pobożnym śpiewem
i „kazaniem”, które było odtworzeniem kazania z porannej Mszy św. w kościele
parafialnym.
Nie
mając funduszów na naukę, Jan, aby skończyć szkołę podstawową i średnią,
musiał pracować dodatkowo w różnych zawodach, by zdobyć podręczniki, opłacić
nauczycieli, zarobić na utrzymanie. Często dorabiał dawaniem korepetycji. Po
ukończeniu szkół został przyjęty do wyższego seminarium duchownego w
Turynie. 5 czerwca 1841 roku otrzymał święcenia kapłańskie.
8
grudnia 1841 roku spotkał przypadkowo 15-letniego młodzieńca-sierotę, zupełnie
opuszczonego materialnie i moralnie. Od tego dnia zaczął gromadzić samotną
młodzież, uczyć ją prawd wiary, szukać dla niej pracy u uczciwych ludzi.
Ponieważ wielu z nich było bezdomnych, starał się dla nich o dach nad głową.
Tak powstały szkoły elementarne, zawodowe i internaty, które rychło
rozpowszechniły się w Piemoncie. Aby zapewnić stałą pieczę nad młodzieżą,
założył dwie rodziny zakonne: Pobożne Towarzystwo św. Franciszka Salezego
dla młodzieży męskiej – salezjanów (1859) oraz Zgromadzenie Córek Maryi
Wspomożycielki Wiernych dla dziewcząt (1872).
Będąc
tak aktywnym, Jan potrafił odnajdywać czas na modlitwę i głębokie życie
wewnętrzne. Obdarzony niezwykłymi charyzmatycznymi przymiotami (często miewał
sny i wizje, dotyczące przyszłości swoich chłopców, zgromadzenia oraz życia
pozaziemskiego), pozostawał człowiekiem pokornym i skromnym. Uważał siebie
za liche narzędzie Boga. Jan Bosko zmarł 31 stycznia 1888 roku. Pius XI
beatyfikował ks. Bosko 2 czerwca 1929 roku, a kanonizował 1 kwietnia 1934
roku Jest patronem młodzieży, młodych robotników i rzemieślników.
*
* *
Historia
relikwii św. Jana Bosko
W
1929 roku, tuż przed beatyfikacją św. Jana Bosko, został otworzony jego grób,
znajdujący się na Valsalice, w Turynie. Ku pewnemu zdziwieniu stwierdzono, że
ciało zmarłego jest nienaruszone.
Jednak
po 41 latach od śmierci, skóra trochę pociemniała. Ponieważ ciało księdza
Bosko planowano przenieść w szklanej urnie z Valsalice na Valdocco, na
uroczystości beatyfikacyjne, naukowcy i lekarze omówili sposób rozjaśnienia
skóry. Niestety, kiedy zastosowali formułę chemiczną, którą wymyślili,
nastąpiła reakcja, jakiej się nie spodziewali. Ciało zostało zniszczone na
ich oczach. Aby uroczystości beatyfikacyjne mogły się odbyć, zachowane szczątki
umieszczono w wykonanej z wosku replice ciała Jana Bosko, a następnie
wystawiono do publicznej czci. Szklany sarkofag znajduje się nad bocznym ołtarzem
w Bazylice Maryi Wspomożycieli Wiernych w Turynie.
W roku
2006 została wykonana druga replika figury św. Jana Bosko. W jej wnętrzu
umieszczono cenną relikwię – kości prawej dłoni świętego. Autentyczność
relikwii potwierdziła specjalna komisja. Kości dłoni ułożono na bawełnianym
materiale w metalowej kasetce, która została przykryta przezroczystym,
hartowanym szkłem, a następnie odpowiednio zabezpieczona. Później relikwie
umieszczono w posrebrzanym pudełku (o wymiarach: długość 27 cm, szerokość
9 cm, wysokość 16 cm) i zaplombowano pieczęcią watykańską, stosownie do
norm obowiązujących w Kościele. Do relikwii dołączony jest dokument
potwierdzający jej prawdziwość. Wspomniane wyżej pudełko z relikwiami
prawej dłoni umieszczone jest we wnętrzu (w klatce piersiowej) repliki
figury, przedstawiającej św. Jana Bosko w spoczynku. Od 2009 roku niezwykła
urna z relikwią św. Jana Bosko peregrynuje po świecie.
Teresa
Worobiej
Fot.
autorka i Marian Paluszkiewicz