„aby radość wasza była pełna”

                                                (J 15,11)

W dniach 1-8 września Troki żyły uroczystościami Odpustu Matki Boskiej Trockiej, patronki Litwy. Jest to szczególna okazja dla wiernych, by – wskrzeszając dawne tradycje pielgrzymowania do Trockiej Madonny – prosić Ją o wstawiennictwo i upragnione łaski.

W roku bieżącym mija 410. rocznica pierwszej pieszej pielgrzymki z Wilna do Trok, którą w 1604 r. zorganizował biskup wileński Benedykt Woyna. I już od kilku lat tę tradycję wskrzeszamy i odkrywamy na nowo. Podczas tegorocznej oktawy odpustu do trockiego kościoła pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny zmierzały liczne pielgrzymki wiernych z dekanatów: orańskiego, święciańskiego, ignalińskiego, nowowilejskiego, solecznickiego, kalwaryjskiego, wileńskiego I oraz II. Wierni z dekanatu trockiego już po raz czwarty pielgrzymowali pieszo. Najliczniejsze grupy pątników – zarówno dorośli jak i dzieci – przybyły pieszo z Wojdat i Czarnego Boru.

Pieszo pielgrzymowali również – z Rykont do Matki Bożej w Trokach – klerycy, księża, wykładowcy Seminarium Duchownego w Wilnie na czele z rektorem, Jego Magnificencją ks. prałatem Žydrūnasem Vabuolasem. Później rektor seminarium podsumował, że była to piękna, treściwa w modlitwę pielgrzymka, podczas której klerycy odwiedzili również historyczny kościół w Rykontach, obcowali z ich mieszkańcami.

Były też dwie piesze pielgrzymki z Wilna: dorosłych oraz młodzieży – organizowane przez centrum młodzieży diecezji wileńskiej. Z tą drugą szedł biskup Arūnas Poniškaitis, który celebrował uroczystą Mszę św. u stóp patronki Litwy.

W kościele trockim codziennie odprawiało Msze św. w językach litewskim i polskim ponad dziesięciu księży. I jak zauważył gospodarz i organizator odpustu, proboszcz parafii ks. dziekan Jonas Varaneckas – „Troki nabierają innego znaczenia na mapie Kościoła Litwy”. M. in. powiedział: „szczególnie cieszy, że z każdym rokiem coraz bardziej się odradza dawna tradycja pielgrzymowania do Matki Boskiej Trockiej. Tegoroczny odpust, liczne rzesze pielgrzymów, obecność i poparcie duchowieństwa, hierarchów Kościoła Litwy, a także świeckich świadczy o tym, że Troki odzyskują swój dawny blask Sanktuarium Maryjnego. Jest to szczególnie ważne na drodze do świętowania 300. jubileuszu koronacji cudownego obrazu Trockiej Madonny, który będziemy obchodzili już niebawem, w 2018 roku”.

„Wybacz mi, proszę, dziękuję...”

7 września, w głównym dniu odpustu Msze św. celebrowali abp metropolita wileński Gintaras Grušas i biskup telszański Jonas Boruta SJ. Abp Gintaras Grušas nawiązał w swej homilii do Roku Rodziny, pojmowanej zarówno jako sakramentalny związek kobiety i mężczyzny, jak też jako wspólnotę chrześcijańską, parafialną; mówił o wyzwaniach dnia dzisiejszego, wskazując, gdzie jest nasza „broń”: „Bóg jest jeden. Trzy Osoby Boskie tworzą jedną wspólnotę miłości i zapraszają nas do uczestniczenia w niej (...) W naszym świecie istnieje dużo podziałów, ale obraz Maryi w tym ołtarzu świadczy, że ludzie, należący do różnych narodów, wyznający różne religie, mogą żyć i modlić się razem. Za czasów Witolda ten obraz był jednakowo czczony i przed nim się wspólnie modlili zarówno katolicy jak i prawosławni czy muzułmanie”.

Wskazując na przykład Maryi nauczał, że zarówno w życiu rodzinnym, jak też w życiu wspólnot ważne są te same zasady, oparte na trzech cudownych słowach i czynach: „Wybacz mi, proszę, dziękuję oraz modlitwa i pojednanie”. W swej homilii nawoływał, aby każdego dnia dążyć do odnowienia życia rodzinnego: „Dzisiaj u stóp Matki Bożej podejmijmy postanowienie, aby każdego dnia dążyć do odnowienia życia rodzinnego, często używając słów proszę, dziękuję i wybacz mi, a także poprzez modlitwę i pojednanie dążyć do jedności, o którą modlił się Jezus”.

Młodzież rozdaje uśmiechy

Nieodłączne uzupełnienie uroczystości kościelnych już po raz czwarty stanowiło Święto Kolorowych Uśmiechów, organizowane przez młodzież parafialną. Był to dzień poświęcony rodzinie, a tegoroczne hasło „...aby radość wasza była pełna”, nawiązywało do Roku Rodziny. Po nabożeństwach w trockiej świątyni, na placu przy kościele czekał na gości festiwal piosenki, twórczości, smaku. Pokaz kunsztu dały zespoły muzyczne z rejonu trockiego: „Połuknianie” z malowniczym obrazkiem „Swatostwo”, orkiestra dęta Szkoły Sztuk Pięknych w Trokach, szkoły muzycznej w Rudziszkach „Svajonėlė” z programem jazzowym, grupa taneczna A™ z Landwarowa. Gościnnie wystąpiły: zespół „Kas nupaišė žvaigždes” i – szczególnie oczekiwani zwycięzcy tegorocznego show TV „Wojna chórów” – Asta Pilypaitė oraz chór „De Žavu”, który zaprezentował ponad 40-minutowy program pełen młodzieńczej energii, radości i optymizmu.

Jak co roku najmłodsi uczestnicy święta wzięli udział w warsztatach twórczych, amatorki robótek ręcznych prezentowały swe rękodzieła na kiermaszu talentów, chętni mogli „upamiętnić się” na rodzinnym zdjęciu czy też przejechać się konno, wszyscy zaś byli ugaszczani wyśmienitą kaszą polową oraz słodkimi wypiekami, przygotowanymi przez parafian.

W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele władzy lokalnej na czele z mer rejonu Editą Rudelienė, zastępcą mer Marią Pucz, dyrektorem administracji samorządu rejonowego Jonasem Liesysem, a także goście honorowi – wiceprzewodniczący Sejmu RL Jarosław Narkiewicz, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Longin Komołowski, zastępca Marek Różycki, dyrektor Najwyższej Izby Kontroli RP Józef Górny.

Główną ideą Święta Kolorowych Uśmiechów jest łączenie ludzi różnych pokoleń, języków, poglądów, dzielenie się radością i talentami, obcowanie w duchu radości i wiary, przypomnienie, że właśnie w Trokach na wszystkich czeka łaskami słynąca Trocka Maryja, patronka Litwy.

4 września 1718 roku obraz Trockiej Madonny został uroczyście ukoronowany złotymi koronami, ofiarowanymi przez papieża Klemensa XI. Była to pierwsza w Wielkim Księstwie Litewskim i druga w Rzeczpospolitej – po Jasnogórskim Wizerunku – koronacja. Od tej chwili Matka Boża z Trok uważana była za patronkę Litwy, a jej kopie rozpowszechniły się na terenie całego księstwa.

W niedawno odrestaurowanym kościele można podziwiać fragmenty XV-wiecznych fresków bizantyjskich, unikatowy portret Witolda Wielkiego, kaplicę Romerów. W tym roku mija 605. rocznica ufundowania kościoła. W ciągu całego okresu swego istnienia świątynia w Trokach ani razu nie była zamknięta czy też używana do innych celów. Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny znajduje się na szlaku pielgrzymim Jana Pawła II i codziennie jest otwarty dla wiernych i odwiedzających.

Fot. Diana Aliukonytė