Uczczono 150. rocznicę Sokolstwa Polskiego

drukuj
Andrzej Bogucki, prezes Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego w Bydgoszczy, 28.02.2017

7 lutego 2017 roku, dokładnie w 150. rocznicę założenia we Lwowie Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", w reprezentacyjnym budynku Narodowego Banku Polskiego Oddział Okręgowy w Łodzi przy ul. T. Kościuszki 14 odbyły się – zgodnie z planem Sokolstwa Polskiego – uroczystości jubileuszowe. W tym dniu pracownicy Narodowego Banku Polskiego Oddziału Okręgowego w Łodzi uroczyście zaprezentowali wprowadzoną do obiegu 27 stycznia 2017 roku nową srebrną lustrzaną monetę kolekcjonerską o nominale 10 zł.

Dostępna w nakładzie do 20 tys. egzemplarzy upamiętnia ona powstanie 7 lutego 1867 roku Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Rewers przedstawia wizerunek sokolego działacza w czamarze wraz z logo sokoła w locie z hantlą. Na awersie widnieją natomiast dwaj ćwiczący sokoli. 
Autorem projektu stempla lustrzanego oraz monety jest znany i ceniony artysta, najlepszy polski projektant monet Robert Kotowicz, m. in. zdobywca pierwszego miejsca w międzynarodowym konkursie na medal upamiętniający wejście Polski, Czech i Węgier do NATO (1999 r.). Pomysłodawcą wybicia monety był natomiast Damian Małecki, prezes TG "Sokół" w Lesznie, jednocześnie od 2013 roku – główny koordynator gniazd Sokolstwa Polskiego, który wraz z zespołem sokołów przygotował i prowadził działania organizacyjne.
Jubileuszowe uroczystości w reprezentacyjnym budynku Narodowego Banku Polskiego Oddział Okręgowy w Łodzi rozpoczął i przybyłych gości powitał Marcin Krajewski – zastępca dyrektora, który zaprezentował piękną sokolą monetę. Narodowy Bank Polski w Warszawie reprezentowali Marta Runowska i Marek Michalski – ekspert i koordynator sportu. Sokoli odśpiewali własny Marsz "Ospały i gnuśny zgrzybiały ten świat". Całość prowadził Sławomir Kabza – główny specjalista, pełniący samodzielne stanowisko ds. komunikacji społecznej. 
Podczas jubileuszowych uroczystości Andrzej Bogucki, w imieniu gniazd Sokolstwa Polskiego, serdecznie publicznie podziękował i pogratulował prof. Adamowi Glapińskiemu, z którym korespondował w sprawie wybicia monety sokolej, za zrozumienie doniosłości zasług dla Polski półtorawiekowego Jubilata i podjęcie decyzji o wybiciu monety.
Następnie odbyła się konferencja historyczna, podczas której wygłoszone zostały trzy wykłady: "150-lecie powstania Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" (Konrad Czernielewski, starszy kustosz w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi), "Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego 1867-2017" (Andrzej Bogucki, prezes Centrum Informacji Naukowej Sokolstwa Polskiego w Bydgoszczy), "110 lat Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Zgierzu" (Kazimierz Głowacki, prezes honorowy TG "Sokół" w Zgierzu).
W trakcie jubileuszowych uroczystości 150-lecia Sokolstwa Polskiego zgromadzeni sokoli nieoczekiwanie przeżyli moment wzruszenia za sprawą Zbigniewa Besteckiego – potomka ze strony ojca działaczy sokolich w Zbarażu. Jerzy Bestecki, dziadek Zbigniewa Besteckiego, był wieloletnim naczelnikiem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Zbarażu na obecnych polskich Kresach, uczestnikiem budowy budynku tamtejszej sokolni. 
Rodzina Besteckich przeszła gehennę wysiedlenia przez Sowietów z Kresów. Z narażeniem życia przechowywała ona w czasach reżimu komunistycznego pochodzący z 1925 roku sztandar Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Zbarażu. To historyczne płótno jest obecnie w posiadaniu wnuka naczelnika Zbigniewa Besteckiego z Łodzi, który przybył z nim na uroczystości jubileuszowe. Seniorzy Sokolstwa Polskiego ze wzruszeniem oddali hołd sztandarowi, całując go.
W programie jubileuszowych uroczystości odbył się turniej tenisa stołowego z okazji wybicia monety dla uczczenia 150-lecia Sokolstwa Polskiego. Imprezę zlokalizowano w zbudowanym w latach 1905-1908 pięknym budynku bankowym, który posiada największą salę bankową w Europie (jej długość – 52 m, powierzchnia – ponad 10 arów, a wysokość – 10 m). To właśnie tu ustawiono stoły, przy których toczyła się rywalizacja. Ostatecznie na podium w kolejności jego stopni znaleźli się: Adam Marczak – miasto Łódź, Antoni Ferszowicz – TG "Sokół" Zgierz, Marek Słomkowski – Narodowy Bank Polski. 
Wspólnymi organizatorami jubileuszowych uroczystości 150-lecia Sokolstwa Polskiego w Łodzi były: Narodowy Bank Polski Oddział Okręgowy w Łodzi oraz Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Zgierzu na czele z prezesem Eugeniuszem Szpakowskim. Ponieważ tego roku jubileusz 110-lecia obchodzi też gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Zgierzu, jego Urząd Miasta reprezentował sekretarz Robert Chocholski. Uroczystościom towarzyszyła wystawa "150 lat Sokolstwa Polskiego", na której zaprezentowano dokumenty, pamiątki, zdjęcia, kroniki, puchary, medale okolicznościowe i sportowe. 
W jubileuszowych uroczystościach uczestniczyło 150 osób młodzieży sokolej i seniorów Sokolstwa Polskiego. Przybyli oni ze sztandarami z Mazowsza, Pomorza i Kujaw oraz Wielkopolski. Gospodarze jubileuszowych uroczystości zaprosili sokołów wraz z gośćmi na poczęstunek. Po uroczystościach jubileuszowych wykonano wspólne zdjęcia. 
Warto wspomnieć, że Radio Łódź przez poprzedzający uroczystości tydzień zainicjowało akcję edukacyjną na temat historii sokolstwa, prowadząc na żywo wywiady z jego działaczami. Przez pięć dni codziennie zadawano też słuchaczom po trzy pytania z dziejów "Sokoła". Osoby, które zgromadziły największą liczbę punktów, otrzymały w nagrodę sokolą monetę okolicznościową. Narodowy Bank Polski wydał ponadto drukiem okolicznościowy folderek, opracowany przez Damiana Małeckiego.
Na zakończenie dodam, że należy zawsze pamiętać i oddawać hołd wszystkim działaczom licznych szeregów Sokolstwa Polskiego, członkom – sokołom i sokolicom oraz młodzieży sokolej, którzy w latach 1867-2007 wspólnie tworzyli liczną rzeszę zastępów gniazd sokolich kochających Polskę. Trwałą dominantę Sokolstwa Polskiego kształtują mocne fundamenty demokratycznej organizacji, zawarte w idei, zapisach oraz w duszach członków, wytężona i wytrwała codzienna praca, wiara w Boga, patriotyzm oraz poświęcenie Ojczyźnie. 
Szczególną pamięcią należy darzyć lata 1939-1988, kiedy to członkowie Towarzystwa działali w konspiracji, walcząc w różnych polskich formacjach wojskowych przeciw Niemcom i Sowietom o niepodległość Polski. Okres ten – to również czas, kiedy sokoli polscy byli mordowani i męczeni w różnych kacetach i łagrach. To okres, kiedy rodzimi zdrajcy Ojczyzny w latach 1945-1948 zdelegalizowali struktury Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Mimo to niektóre przetrwały do 1956 roku. Wtedy komunistyczna służba bezpieczeństwa prześladowała i więziła wielu sokołów. To okres, kiedy sokolstwo w Polsce i na polskich Kresach zostało okradzione ze swojej własności, w szczególności – z setek budynków sokolni, które członkowie budowali za swoje pieniądze, biorąc kredyty. Mimo 28 lat, jakie upłynęły po 1989 roku, sokoli z nielicznymi wyjątkami nie odzyskali posiadanego majątku. Okres 1945-1988 – to okres walki z rodzimą komunistyczną reakcją, która zdelegalizowała legalne demokratyczne gniazda sokole. Powstały więc i działały te nielegalne, walcząc na swój sposób z ideologią i reżimem komunistycznym. 
Do dnia dzisiejszego niektórzy historycy i publicyści, pisząc o "Sokole", kończą teksty na 1939 roku. To karygodny błąd, brak szacunku dla poległych i zmarłych sokołów. Bo przecież działacze Sokolstwa Polskiego, zrzeszeni w konspiracyjnych gniazdach sokolich przez półwiecze zachowali ideę sokolą. To właśnie oni w 1989 roku wysoko wznieśli sztandary Sokolstwa Polskiego, zalegalizowali już w wolnej Polsce Towarzystwo, hołdujące hasłu "Bóg – Honor – Ojczyzna", przekazując sztandary i ideę następnemu pokoleniu, co utwierdza w przekonaniu, że gniazda sokole były zawsze i będą nadal twierdzami Rzeczypospolitej Polskiej. 

komentarze (brak komentarzy)

dodaj komentarz

W ostatnim numerze

W numerze 12/2021

NARODZIŁ SIĘ NAM ZBAWICIEL


ŻEGNAJ, "MAGAZYNIE"!

  • Inżynier-romantyk
  • Wiersze Henryka Mażula

POLITYKA

  • Na bieżąco

2022 – ROKIEM WANDY RUTKIEWICZ

  • Życie jak wspinaczka

LITERATURA

  • Pisarstwo Alwidy A. Bajor

NA FALI WSPOMNIEŃ

  • OKOP: działalność
  • Duszpasterze ratowali Żydów

XVII TOM "KRESOWEJ ATLANTYDY"

  • Twierdze, co Polski strzegły

WŚRÓD POLONII ŚWIATA

  • 150-lecie polskiego osadnictwa w Nowej Zelandii

RODAKÓW LOS NIEZŁOMNY

  • Styczyńscy. Spod Wilna na Syberię

MĄDROŚĆ LUDZKA SIĘ KŁANIA

  • O obowiązku

Nasza księgarnia

Pejzaż Wilna. Wędrówki fotografa w słowie i w obrazie
Stanisław Moniuszko w Wilnie

przeglądaj wszystkie

prześlij swojeStare fotografie

Historia na mapie